Bir çocuğun istismara uğrayıp uğramadığını nasıl anlarsınız

Kamelya

New member
Katılım
30 May 2021
Mesajlar
288
Çocuğunun cinsel istismarla müsabakası her anne babanın en büyük korkusu. Çocuklar tam olarak lisana getiremese de, istismarın tesirlerini bir ömür uzunluğu taşıyabiliyorlar. Psikolog Seren Öztoprak, yaş kaç olursa olsun cinsel istismarın en zorlayıcı travmalardan biri olduğuna dikkat çekiyor.


İstismara uğrayan çocukların davranışlarında ne tip değişiklikler görülüyor?

İstismar, ruhsal olarak çocuğu ömür uzunluğu etkileyen bir travma. Anne babaların da kabullenmekte birçok vakit zorluk çektikleri, kabul ettiklerinde ise büyük bir yıkım yaşadıkları istismar, her toplumda üstelik toplumun her bölümünde görülüyor. Psikolog Seren Öztoprak, çocuğun fazlaca dikkatle korunmasına karşın, kimi vakit istismarcıların hayli yakın tanıdıklardan biri olmasının, fark edilmesini zorlaştırdığına dikkat çekiyor.


Bu durumla karşı karşıya kalan çocuklarda işaretler yaş kümelerine göre değişiyor. Bilhassa okul öncesi çocukların bilişsel ve lisan gelişimleri kâfi olmadığı için değerlendirilmeleri de hem daha farklı birebir vakitte daha güç oluyor. Psk. Seren Öztoprak, cinsel organların etrafındaki değişikliklerden yinelayan idrar yolu enfeksiyonlarına kadar bir epey farklı tıbbi yakınmaların olabileceğini söylüyor.


Endişe niçiniyle gizleniyor

Cinsel istismara uğramış çocuk; kendisine inanılmayacağından, başının kedere gireceğini düşündüğünden ve istismarcının tehditlerinden korktuğu için istismarcıyı müdafaa eğilimine gidebiliyor. Çocuklukta cinsel istismara maruz kalanlar sıklıkla bu durumu tabir etmenin yolunu arasalar da aile korkusu, utanç ve telaş niçiniyle yaşadıklarını ailesi ile paylaşmaktan kaçınabiliyor. Hatta bu durumu yıllar daha sonra bile aile bireylerinden rastgele biriyle konuşmakta zorlanabiliyor. Bilhassa de adamların paylaşma mümkünlüğü kızlara göre daha düşük oluyor.


Üç farklı fikir modeli geliştiriyor

Çocukların daha sonraki hayatlarında yaşadıkları bu duruma üç farklı halde reaksiyon gösterdiklerini anlatan Psk. Öztoprak şu ayrıntıları veriyor: “Kendi kendilerine ‘Ben kurban oldum ve bütün ömrüm boyunca kurban olarak kalacağım’ diye düşünebiliyor. Ya da ‘bir daha kurban olmayacağım ve hayat kurban ve tacizcilerden oluştuğuna nazaran ben tacizci olacağım’ diyebiliyor veya’Bu tecrübesi yaşadığım başka tecrübelerle bütünleştirebilirim ve ikisi de olmayacağım’ sonucunı alabiliyor. Bu durumda hakikat sonucu alabilmeleri açısından takviye fazlaca büyük kıymet taşıyor. Zira çocuklar ruhsal dayanak almazsa bir ömür boyunca, kişilik bozuklukları, cinsel meseleler, depresyon ve anksiyete açısından risk altında kalıyor.”


Kesinlikle profesyonel yardım gerekiyor

Aile takviyesi ve kuvvetli akran bağlantıları ruhsal takviye açısından çok değer taşıyor. Lakin, cinsel tacize maruz kalan bireylerin yaşadıkları travmatik tesir ve bunun kararında gelişen ruhsal meseleler, ruhsal travma modeline dayalı psikoterapi biçimleri ile ortadan kaldırılabiliyor. Psk. Öztoprak, bu niçinle mağdurların, yaşadıkları ruhsal sorunlardan kurtulabilmeleri için kesinlikle profesyonel yardım almaları gerektiğini belirterek, “Yaşanan cinsel taciz ile ilgili travma çalışması yapılmalıdır. Psikoterapi çalışması ile travmatik tesir ve kararında oluşan ruhsal sorunlar kademe kademe azaltılabilir yahut ortadan kaldırılabilir” diyor.


Çocuğu müdafaanın en faal yolu önlemek

Bu manada, anne ve babalar, eğitimciler, çocuk bakımı ile ilgili kurum çalışanları, hukukçular, emniyet mensupları, toplumsal hizmet uzmanları, hastanede çalışan tüm sıhhat çalışanının istismarın önlenebilmesi için eğitilmesi son derece ehemmiyet taşıyor. Lakin bu hususta bilinmesi gereken en değerli şey, cinsel istismardan çocuğu muhafazanın en aktif yolu oluşmasını önlemek. Psk. Öztoprak, bu manada, çocuğa makûs, yanlış dokunmanın ne demek olduğu, hayır diyebilmeyi, istismar durumlarını tanımalarını, uygun bir yolla reaksiyon göstermelerini ve bu biçimde bir durumda güvendikleri bir erişkine olayı anlatmalarının öğretilmesi gerektiğinin altını çiziyor.


Yaş kümelerine göre tacize uğrayan çocuktaki davranış değişikleri

Bebeklik – 4 Yaş

  • Tuvalet eğitiminde bozulmalar
  • Cinsel içerikli sözcükleri kullanmada artma
  • Cinsel organları ile fizikî olarak çok uğraşma
  • Oyunlarında cinsel içeriğin fazla olması
  • Uyku bozuklukları
4 – 6 Yaş

  • Kaygı (yetişkinlerden çok derecede korkma)
  • Cinsel ilgiyi detaylı bilme
  • Cinsel içerikli sözcük ve davranışlarda artma (cinsel organları gösterme, cinsel organları ile çok fizikî uğraş yahut açık mastürbasyon)
7 – 16 Yaş

  • Okul muvaffakiyetinde düşme
  • Dehşet (özellikle yetişkinlerden)
  • Depresif belirtiler
  • Travma daha sonrası gerilim bozukluğu belirtileri
  • Yaşa uygun olmayan davranışlarda artma (anne ya da abla davranışı gösterme)
  • Cinsel mevzularla çok uğraşma
  • Cinsel saldırganlık (başkalarını cinsel alakaya zorlama)
  • Çok yahut açıktan mastürbasyon
  • Meskenden kaçma yahut konuta gitmede isteksizlik
  • Kendine ziyan verme, intihar teşebbüsleri