Alaattin Aktaş: Evvel kur muhafazalı mevduat, artık de ihracatçının dövizinin yüzde 25’ine el koymak… sırada ne var?

Severus

Global Mod
Global Mod
Katılım
30 May 2021
Mesajlar
2,753
Dünya gazetesi müellifi Alaattin Aktaş, “Son iki haftaya bakın; peş peşe yeni icatlar görüyoruz. Lakin bu yeni icatlar sorunu çözmeyi değil, sırf ötelemeyi, ertelemeyi sağlıyor. Elimizde kocaman bir örtü, meselelerin üstünü örtüyoruz! Yaptığımız bundan ibaret.” diye yazdı.

Aktaş’ın yazısı şu biçimde:

Son iki haftaya bakın; peş peşe yeni icatlar görüyoruz. Lakin bu yeni icatlar sorunu çözmeyi değil, sırf ötelemeyi, ertelemeyi sağlıyor.

Elimizde kocaman bir örtü, meselelerin üstünü örtüyoruz! Yaptığımız bundan ibaret.

“Bize döviz gerek döviz”

Yunus Emre’den esinlenerek söyleyelim:

“Bize döviz gerekiyor döviz, birebir vakitte epeyce döviz!”


Döviz açığı veren bir ülke olarak daima bu durumdaydık da, son devirde attığımız adımlarla gereksinimin daha da artmasına yol açtık.

Kör topal da olsa kendi rutini ortasında ilerleyen iktisada birinci darbeyi eylül ayındaki faiz indirimiyle indirdik. Devamı geldi bu indirimlerin ve Merkez Bankası faizi yüzde 19’dan yüzde 14’e kadar çekildi.

Bu indirimlerin bankaların Merkez Bankası’ndan ucuza fonlanmasından öteki hiç bir işe yaramadığını ve bir dizi sorun yarattığını sık sık yazdık. Bu sefer bilhassa aralık ayında kurda baş döndüren bir artış da başladı.

Kur yükseliyor, kurun yükseldiğini nazarann döviz almaya koşuyor; bu durum kuru daha da üst çekiyor ve bu bir kısır döngü halinde devam edip gidiyordu. Bu gidişe bir biçimde dur demek gerekiyordu da, nasıl?

“Faiz sebep enflasyon netice” tezinden vazgeçecek ve faizi mi artıracaktık, yoksa diğer keşiflerde mi bulunacaktık? Doğal ki faize dokunmadık ve icat üstüne icat çıkardık…

Kur muhafazalı mevduatla başladı

“Önlemler” paketi 20 Aralık akşamı açıldı. Kur muhafazalı mevduatı icat edilmişti.

Piyasalar “gece vakti” bu yeni keşfi nasıl coşkuyla karşıladı, nasıl coşkuyla karşıladı, sormayın gitsin!

Vatandaş döviz satmak için adeta kuyruğa girdi! Dolar bir anda 18 liradan 11-12 liraya iniverdi.

Üstelik birileri kıpır kıpırdı, yerinde duramıyordu.


Lakin takke fazlaca çabuk düştü, kel göründü! Halbuki vatandaş o gün de, o hafta da döviz satmamış, hele hele şirketler hiç satmamış, tersine döviz alımı olmuştu.

Pekala dövizi satan kimdi; kim olacak kamu bankaları ve Merkez Bankası ne güne duruyordu…

Haydi o gece ittire kaktıra döviz düşürülmüştü lakin vatandaş bu yeni mevduata dudak büküyordu. Yeni uygulama hiç de umulan etkiyi yaratmadı. Güya biraz temenni niteliğinde olan birtakım meblağlar açıklanıyor ve “Şu kadar para yatırıldı” deniliyorsa da bu meblağlar direkt kur muhafazalı mevduatla mı ilgili, pek muhakkak değil. O yüzden Merkez Bankası ve BDDK’nın bu husustaki resmi datalarını bekliyoruz.

İhracatçının dövizi

Eveleyip gevelemenin alemi yok! Kur muhafazalı mevduat hesabı tutmadı. O denli görünüyor ki bilhassa döviz hesaplarından çözülme neredeyse hiç olmadı. Dedik ya, bu mevzudaki resmi bilgilerin tüm ayrıntısıyla açıklanmasını bekleyeceğiz, durum bu biçimde net olarak ortaya çıkacak.

Kur muhafazalı hesap ilgi görmeyip dövizde bir çözülme olmayınca diğer bir icat çıkarıldı.

İhracatçı elde ettiği dövizin yüzde 25’ini Merkez Bankası’na satacaktı. Bu düzenleme yılbaşından itibaren uygulama girdi.

O denli ya, Merkez Bankası nasıl döviz satıp piyasaya müdahale edecekti. Kendine ilişkin olmayan dövizi sat sat; nereye kadar! Merkez Bankası artık piyasaya daha rahat müdahale edebilir hale geldi.

Farkında mısınız, artık Merkez Bankası’ndan piyasaya müdahale edildiğine ait açıklama pek gelmez oldu. Lakin herkes biliyor ki bu müdahaleler art kapıdan devam ediyor.