- Katılım
- 30 May 2021
- Mesajlar
- 2,753
Ekonomist Cevdet Akçay, “İnadına, inadına faiz indirilince inadına inadına da döviz meblağları patladı gitti. TL’ye olan inanç kayboldu. Artık, Türk Lirası Türk iktisadını taşıyamayacak hale gelmiştir. Türk iktisadı dış borçkoliktir. Motamot alkolik üzere Türk iktisadı dış borç bulamadığı vakit krize girer. Bugün yaşadığımız da motamot budur” dedi.
TÜSİAD ve Koç Üniversitesi paydaşlığı ile oluşturulan Ekonomik Araştırma Forumu (EAF), “2022’ye Girerken Türkiye Ekonomisi” başlıklı çevrim içi konferans düzenledi. Konferansta konuşan Akçay şunları kaydetti:
“Türk iktisadı dış borçkoliktir”
Türk iktisadı dış borçkoliktir. Motamot alkolik üzere Türk iktisadı dış borç bulamadığı vakit krize girer. Bugün yaşadığımız da motamot budur. Yaşadığımız tablonun temelinde yatan hadise budur. Dış borcu bulamadığı vakit krize girer. Konuttaki şişelerin sonunu içen alkolik üzere oradan buradan topladıklarını içerek yönetim etmeye çalışıyor fakat sonunda hiç bir şey kalmadı. Eh bakkal da alkol vermiyor.
“İş büsbütün denetimden çıkıyor”
esasen bu biçimde bir bela geldiği vakit hiç bir vakit tek başına gelmez. Yanında birtakım sorunları de getirir. Bir pandemi ortamı var. Bunun yarattığı fazlaca kıymetli bir olay var. O da besin hususu fiyatlarındaki artış. Yüzde 40’a yakın artış var. örneğin bütün dünyada nebati yağı krizi var. Nebati yağı fiyatları yüzde yüzün üzerine artmış vaziyette. Bir de bunun Türk lirasının bedel kaybıyla çarpınca iş büsbütün denetimden çıkıyor.
“Benzer krizlerde neler yapılacağını biliyorduk”
Artık klasik olarak Türkiye bir evvel misal krizlere girdiğinde aşağı üst ne yapacağımızı biliyorduk. O da şuydu; işte IMF’yle muahede yapılıyordu. IMF bir meyhaneci, içki satan bir dükkandı. İşte bize de diyordu ki ‘Ben sana biraz döviz vereyim. Ayrıyeten bir paket veriyorum. Bütçe açıklarını azalt, devlet gelirlerini arttır, harcamalarını kıs’ sıkıntısı. daha sonrasında işte bir 6-8 ay ortasında yeniden normalize oluyordu. bir daha biz ufak ufak alkol alıp yolumuza devam ediyorduk.
“Türkiye’de enflasyonun niçini devalüasyondur”
Bugünkü hükümet bu biçimde bir IMF’e gitmem kompleksine girdi. bu biçimde nereden döviz bulacağız? Devamlı ‘Bu sıcak dövizle değil, ihracat artışıyla gelen dövizle döviz noksanımızı gidermemiz gerekir’ diyorduk. Döviz arzı artınca da bir müddet daha sonra döviz meblağları stabilize olur deniyordu. Doğal bu güç bir müddetç. bu biçimde paldır güldür yapılacak bir müddetç değil. Ayrıyeten alışılmış birtakım çılgınlıklar yapıldı. Türkiye’de enflasyon faiz içinde direkt bir alaka yoktur. Türkiye’deki enflasyonun niçini devalüasyon yahut Türk lirasının paha kaybıdır. Tuhaf bir şey çıktı ortaya, faizi indirince enflasyon da iner üzere artık sıfat takmak istemiyorum. Yanlış diyelim. Zırva falan demeyelim. Faiz inince döviz çıkıyordu. Bunu bilmeyecek bir şey yoktu.
“İnadına inadına faizi indirince döviz patladı gitti”
Bin kez dediler. İnadına, inadına faiz indirilince inadına inadına da döviz meblağları patladı gitti. Naci Ağbal geldiğinde, eski modelle adam ne yapsın faizleri arttırıp 1 TL civarında doları geri çekmişti ancak Cumhurbaşkanlığı bu politikayı istemedi. Yani ne kadar zıttına gitmek mümkündü? Kediyi üzerimize sıçratmak için ne yapmak lazımsa o yapıldı. Geldiğimiz noktada artık bu ihracat artışıyla dövizin bollanması en azından arzın talebinden yüksek hale gelmesi konusu biraz zorlaştı. Zira bugünkü döviz talebi daha fazla tasarrufçunun döviz almasından doğuyor. Şu an Türkiye’nin ithalat yapacak kadar dövizi var fakat döviz talebi dediğimiz şey yalnızca gerçek kesimden de olmaz ki. bununla birlikte yatırımcıların tercihlerinden doğar. Son zamanki patlamalarda büsbütün bu yüzden olmuştur. TL’ye olan itimat kaybolmuştur.
“TL Türk iktisadını taşıyamayacak noktaya geldi”
Çok kuvvetli bir surece girdik. Daha ileri baktığımız vakit Türk lirasının artık Türk iktisadını taşıyamayacak noktaya geldiği kanaatindeyim. Türk lirasından herbiçimde bir biçimde vazgeçeceğiz. Yani daha istikrarlı devam etmek için bir daha bu biçimde işte euroya bağlanmak üzere. Türk iktisadına bu açık iktisatta, global iktisatta taşıyamıyor. Türk iktisadı çift paralı oldu. Her mevzuda 2 para birden kullanılınca bildiğimiz para teorileri çalışmıyor.
“Muhtevası vahim, zayıf, ortasında hiç bir şey yok”
Model takıntısıyla yola çıkıldı ve bundan bir biçimde sapılmıyor. Bence yanlış maksat kovalanıyor. Ortada da örnek ülke ilanları geliyor. Çin, Güney Kore örnekleri geliyor. Bu hayli oldukça sakıncalı bir durum. bu biçimdece gerçeklikten uzaklaşılıyor. Büyüme denen süreç epey komplike, bu biçimde sıradanlikler kaldıramayacak kadar komplikedir. Bize model diye çabucak hemen bir şey sunulmuş değil. Saraydan bir doküman çıktı. Baş danışmanın dokümanı, muhtevası müthiş zayıf, ortasında hiç bir şey yok. Modeli bırakın çerçeve diye algılanacak bir şey yok ortasında. Daha da kötüsü ortasında yanlışlar var.”
TÜSİAD ve Koç Üniversitesi paydaşlığı ile oluşturulan Ekonomik Araştırma Forumu (EAF), “2022’ye Girerken Türkiye Ekonomisi” başlıklı çevrim içi konferans düzenledi. Konferansta konuşan Akçay şunları kaydetti:
“Türk iktisadı dış borçkoliktir”
Türk iktisadı dış borçkoliktir. Motamot alkolik üzere Türk iktisadı dış borç bulamadığı vakit krize girer. Bugün yaşadığımız da motamot budur. Yaşadığımız tablonun temelinde yatan hadise budur. Dış borcu bulamadığı vakit krize girer. Konuttaki şişelerin sonunu içen alkolik üzere oradan buradan topladıklarını içerek yönetim etmeye çalışıyor fakat sonunda hiç bir şey kalmadı. Eh bakkal da alkol vermiyor.
“İş büsbütün denetimden çıkıyor”
esasen bu biçimde bir bela geldiği vakit hiç bir vakit tek başına gelmez. Yanında birtakım sorunları de getirir. Bir pandemi ortamı var. Bunun yarattığı fazlaca kıymetli bir olay var. O da besin hususu fiyatlarındaki artış. Yüzde 40’a yakın artış var. örneğin bütün dünyada nebati yağı krizi var. Nebati yağı fiyatları yüzde yüzün üzerine artmış vaziyette. Bir de bunun Türk lirasının bedel kaybıyla çarpınca iş büsbütün denetimden çıkıyor.
“Benzer krizlerde neler yapılacağını biliyorduk”
Artık klasik olarak Türkiye bir evvel misal krizlere girdiğinde aşağı üst ne yapacağımızı biliyorduk. O da şuydu; işte IMF’yle muahede yapılıyordu. IMF bir meyhaneci, içki satan bir dükkandı. İşte bize de diyordu ki ‘Ben sana biraz döviz vereyim. Ayrıyeten bir paket veriyorum. Bütçe açıklarını azalt, devlet gelirlerini arttır, harcamalarını kıs’ sıkıntısı. daha sonrasında işte bir 6-8 ay ortasında yeniden normalize oluyordu. bir daha biz ufak ufak alkol alıp yolumuza devam ediyorduk.
“Türkiye’de enflasyonun niçini devalüasyondur”
Bugünkü hükümet bu biçimde bir IMF’e gitmem kompleksine girdi. bu biçimde nereden döviz bulacağız? Devamlı ‘Bu sıcak dövizle değil, ihracat artışıyla gelen dövizle döviz noksanımızı gidermemiz gerekir’ diyorduk. Döviz arzı artınca da bir müddet daha sonra döviz meblağları stabilize olur deniyordu. Doğal bu güç bir müddetç. bu biçimde paldır güldür yapılacak bir müddetç değil. Ayrıyeten alışılmış birtakım çılgınlıklar yapıldı. Türkiye’de enflasyon faiz içinde direkt bir alaka yoktur. Türkiye’deki enflasyonun niçini devalüasyon yahut Türk lirasının paha kaybıdır. Tuhaf bir şey çıktı ortaya, faizi indirince enflasyon da iner üzere artık sıfat takmak istemiyorum. Yanlış diyelim. Zırva falan demeyelim. Faiz inince döviz çıkıyordu. Bunu bilmeyecek bir şey yoktu.
“İnadına inadına faizi indirince döviz patladı gitti”
Bin kez dediler. İnadına, inadına faiz indirilince inadına inadına da döviz meblağları patladı gitti. Naci Ağbal geldiğinde, eski modelle adam ne yapsın faizleri arttırıp 1 TL civarında doları geri çekmişti ancak Cumhurbaşkanlığı bu politikayı istemedi. Yani ne kadar zıttına gitmek mümkündü? Kediyi üzerimize sıçratmak için ne yapmak lazımsa o yapıldı. Geldiğimiz noktada artık bu ihracat artışıyla dövizin bollanması en azından arzın talebinden yüksek hale gelmesi konusu biraz zorlaştı. Zira bugünkü döviz talebi daha fazla tasarrufçunun döviz almasından doğuyor. Şu an Türkiye’nin ithalat yapacak kadar dövizi var fakat döviz talebi dediğimiz şey yalnızca gerçek kesimden de olmaz ki. bununla birlikte yatırımcıların tercihlerinden doğar. Son zamanki patlamalarda büsbütün bu yüzden olmuştur. TL’ye olan itimat kaybolmuştur.
“TL Türk iktisadını taşıyamayacak noktaya geldi”
Çok kuvvetli bir surece girdik. Daha ileri baktığımız vakit Türk lirasının artık Türk iktisadını taşıyamayacak noktaya geldiği kanaatindeyim. Türk lirasından herbiçimde bir biçimde vazgeçeceğiz. Yani daha istikrarlı devam etmek için bir daha bu biçimde işte euroya bağlanmak üzere. Türk iktisadına bu açık iktisatta, global iktisatta taşıyamıyor. Türk iktisadı çift paralı oldu. Her mevzuda 2 para birden kullanılınca bildiğimiz para teorileri çalışmıyor.
“Muhtevası vahim, zayıf, ortasında hiç bir şey yok”
Model takıntısıyla yola çıkıldı ve bundan bir biçimde sapılmıyor. Bence yanlış maksat kovalanıyor. Ortada da örnek ülke ilanları geliyor. Çin, Güney Kore örnekleri geliyor. Bu hayli oldukça sakıncalı bir durum. bu biçimdece gerçeklikten uzaklaşılıyor. Büyüme denen süreç epey komplike, bu biçimde sıradanlikler kaldıramayacak kadar komplikedir. Bize model diye çabucak hemen bir şey sunulmuş değil. Saraydan bir doküman çıktı. Baş danışmanın dokümanı, muhtevası müthiş zayıf, ortasında hiç bir şey yok. Modeli bırakın çerçeve diye algılanacak bir şey yok ortasında. Daha da kötüsü ortasında yanlışlar var.”