- Katılım
- 30 May 2021
- Mesajlar
- 3,103
Türkiye’nin ‘B+/B’ uzun ve kısa vadeli yabancı para ülke kredi notu ve ‘BB-/B’ uzun ve kısa vadeli lokal para ünitesi ülke kredi notu S&P tarafınca teyit edildi, görünüm de “durağan” olarak bırakıldı. Durağan görünüm, önümüzdeki 12 ay boyunca Türkiye’nin ekonomik dengesizliklerinden kaynaklanan devam eden riskleri dikkate alıyor. Bunlar, Türkiye’nin özel dalının esnekliği ve gerektiğinde maliye siyaseti karşılığı için yer bırakan yönetilebilir net genel devlet borç stoku ile kısmen dengelenmektedir.
Kredi notu değerlendirmesinde öne çıkan noktalar:
· Türkiye iktisadı, olumlu periyot tesirlerinin, ihracattaki kuvvetli toparlanmanın ve yurt içi faaliyetin pandemiye karşı direncinin sayesinde bu yıl %8,6 büyüyecek.
· Net genel devlet borcunun 2021 yılı sonunda GSYİH’nın %34’üne ulaşmasını bekliyoruz.
· Son gelişmelere karşın, para siyaseti öngörülemezken Türkiye’nin ödemeler istikrarı durumunu hala zayıf olarak görüyoruz.
· Enflasyon, değerlendirdiğimiz 137 ülke içinde sekizinci en yüksek oran olan yıllık yaklaşık %20 oranında ilerliyor.
· Türkiye’ye ait ‘B+/B’ döviz ve ‘BB-/B’ lokal para kredi notlarımızı teyit ediyoruz. Görünüm durağan.
Mümkün kredi notu aksiyonuna mevzu olabilecek negatif ve müspet senaryo değerlendirmelerine bakacak olursak;
(-) Bankaların dış finansmana erişiminin berbatlaşması yahut yurt içi yerleşiklerin tasarruflarını daha da dolarize etmesi notu olumsuz etkileyebilir. Kuruluş, bunu şu basamakta temel senaryo olarak ele almıyor.
(-) 2020’deki büyük ölçekli kredi teşvikinin akabinde zayıflayan faal kalitesi, bilhassa geçen yıl bilançolarını daha süratli genişleten kamu bankaları olmak üzere bankacılık sistemi üzerinde baskı oluşturabilir.
(+) Türkiye’nin ödemeler istikrarı durumunun, bilhassa Merkez bankasının net döviz rezervlerinin varsayımlarımızın ötesinde güçlenmesi durumunda bir yükseltmeyi düşünebiliriz.
(+) Kamu siyasetinin sürdürülebilir ve gelişmiş öngörülebilirliğini ve para siyasetinin aktifliğini gözlemlersek, notu yükseltebiliriz.
Pandemi daha sonrasındaki toparlanma kuvvetli görülmekle birlikte, kurum raporunda siyasette belirsizlik mümkünlüğü yüksek olarak görüldüğünden risk ögesi olarak öne çıkarılmış durumda. Ekonomik büyüme performansında ise, bilhassa üretimdeki kuvvetli görünüm öbür biroldukca gelişmekte olan ülkelerin ortalamasının üzerine çıkılmış durumda. Ödemeler istikrarı ve döviz gelirleri klasmanında turizm, bilhassa 3Ç21 devrinde kıymetli müspet katkı verdi. Salgınla ilgili kısıtlamaların kaldırılmasının yanı sıra Türkiye’nin birkaç AB ülkesi, İngiltere ve Rusya tarafınca kırmızı seyahat listelerinden çıkarılması, turizmin bir daha başlamasına müsaade vererek hizmet ihracatını artırdı. Fakat; döviz kurlarında zayıf lira getirisinden kaynaklı yükseliş ve güç meblağlarının global çapta da artması, yüksek oranda ithalatçı bir ülke olan Türkiye’nin ödemeler istikrarı açığını artırıcı risk teşkil etmektedir. Fed başta olmak üzere, gelişmiş ülke Merkez bankalarının destekleyici para siyasetinden kademeli olarak vazgeçmesi, gelişmekte olan ülkelere fon akımlarının azalması üzerinden finansman tesirini zorlaştırabilir.
Aşağı istikametli etkenlere husus olarak; döviz hareketi çerçevesinde ödemeler istikrarı riskleri ve para siyasetinin sonlu görülen yansımasının potansiyeli sınırladığına işaret ediliyor. tıpkı vakitte, yüksek enflasyon ve Merkez bankasındaki daha düşük kullanılabilirlikli döviz rezervleri daha geniş ekonomik dengesizliklere faktör teşkil edebilir. Covid-19 pandemisinin direkt risklerinin ise, nüfusun tam aşılama yahut en az bir doz aşılama oran çerçevesinde Türkiye için azaldığı yorumu yapılıyor. Toplumsal temasla ilgili neredeyse tüm kısıtlamalar Temmuz 2021’de kaldırıldı ve yeni virüs varyantlarının ortaya çıkması ve yayılmasından kaynaklanan kimi riskler devam etse de yeni kısıtlamaların getirilmesi beklenmiyor.
kuvvetli toparlanmaya karşın siyaset oluşturma meçhullüğü, en kıymetli risk olarak görülüyor. Burada bilhassa TCMB’nin fiyat istikrarı oluşturma noktasındaki siyaset maksadına olan aralık ve son siyaset aksiyonları ve TCMB nezdindeki değişimlerin zorlayıcı tesirlerinden bahsedilmiş. TCMB’deki erken görülen faiz değişikliğinin akabinde, Ekim ayındaki PPK’da yapılan 200 baz puanlık indirimin akabinde lirada kıymet kaybı hızlanmış durumda. Lira, bu yıl dolara karşı %20’den çok aşınarak öbür gelişmekte olan ülkelerin paralarından daha fazla gerilemiştir. S&P, TCMB’nin para siyasetinin gevşemeye devam etmesini bekliyor. Varlık kalitesi ve potansiyel olarak büyüme için olumsuz ikincil tesirlerle bir arada, enflasyonist baskılara ek olarak, döviz piyasasında daha fazla oynaklık risklerine işaret ediliyor. Bu niçinle; para siyaseti ve enflasyon içindeki uyumsuzluğun 2018 ve 2020’de olduğu üzere, merkez bankasını ansızın rotayı aksine çevirmeye ve evvelki siyaset gevşemesinin akabinde oranları kıymetli ölçüde artırmaya zorlayabileceğinden bahsediliyor. Benzeri bir siyaset ani dönüşümüne dair finansal piyasa ve enflasyonist tesir kaynaklı zorlayıcı faktörleri biz de çekince ögesi olarak belirtmek isteriz. Büyüme ve gerçek dal aktivitesine yönelik olarak; kredi faizlerinin düşürülmesi isteğinin hala siyasetleri genişleyici tarafta tutacağını, fakat lokal ve global enflasyonist faktörler ve finansal şartlardaki dönüşüm tesirlerinin gevşeme için “ekonomik şartları” sağlamadığını düşünürüz.
Bütün bu faktörler eşiğinde görüyoruz ki, kuvvetli büyüme profili enflasyon ve siyaset belirsizlikleri tarafınca kısıtlanmaktadır. Kurum, 2021 için büyüme varsayımını %8,6 olarak belirlerken; 2022 için %3,3, daha sonrası için ise %3,1 olarak büyümeyi varsayım ediyor. Enflasyonun bu yıl ortalama %17,3, 2022’de %12’ye düşeceğini iddia ediyor, lakin daha yüksek olma riskinin var olduğuna işaret ediliyor.
Döviz rezervleri açısından;
Merkez bankasının brüt döviz rezervleri de 2020 sonunda 93 milyar dolardan 2021 Ekim başında 120 milyar doların biraz üzerine çıktı. Yurtiçi swaplar ve ticari bankaların TCMB’deki mecburî döviz rezervleri netleştirildiğinde, net kullanılabilir döviz rezervleri 34 milyar $’dır (GSYİH’nın %4,5’i). Aşağıdaki faktörler buna katkıda bulundu:
· TCMB’nin ihracatçılara mahallî para ünitesi cinsinden kredi kullandırdığı lakin geri ödemesinin döviz cinsinden yapıldığı reeskont kredisi,
· Türkiye’nin, Çin Merkez Bankası ve Güney Kore Merkez Bankası da dahil olmak üzere yabancı karşı taraflarla ek swap muahedeleri akdetmesi,
· IMF’nin 6,3 milyar dolar bedelinde özel çekme hakkı tahsisi.
Kamu maliyesi açısından;
· Türkiye’nin mali konumu başka biroldukca yükselen piyasa ile karşılaştırıldığında kuvvetli kalmaya ve ülke kredi notlarını desteklemeye devam ediyor.
· Geçen yılki pandemi ile ilgili dayanak tedbirlerinin birden fazla kredi provizyonları halinde geldi ve genel hükümet açığı GSYİH’nın %2,9’una ulaştı.
· Kamu borcunun yarısından fazlası artık yabancı para ünitesi cinsinden olduğundan, evvela Türk lirasının bedel kaybı niçiniyle kamu kaldıracındaki artış daha yüksek.
· Ekonomik toparlanma ve pandemi ile ilgili birtakım takviye tedbirlerinin geri çekilmesi göz önüne alındığında, mali açığın 2021’de GSYİH’nın %2,5’ine düşeceğini kestirim ediyoruz.
· Hükümet ayrıyeten son vakit içinderda geliri artırması gereken kurumlar gelir vergisini de artırdı.
· 2021 yılı sonunda net genel devlet borcunun GSYİH’nın %34’ünü oluşturacağını iddia ediyoruz ki bu yükselen bir piyasa için mütevazıdır ve olumsuz bir ekonomik senaryoda hükümete maliye siyasetini gevşetme alanı bırakmaktadır.
· Hükümet, son aylarda biroldukca kere memleketler arası sermaye piyasasına erişimi gösteren Eurobond ihraç etti.
· Odak noktası beraberinde son vakit içinderda daha uzun vadeli ve mahallî para ünitesinde iç borç ihracına da kaymıştır.
· Mali kaldıraç düşük kalsa da, şartlı yükümlülüklerden kaynaklanan riskler görüyoruz. Hükümetin başta kamu bankaları olmak üzere finans bölümünü desteklemek zorunda kalabileceğini öngörüyoruz. Geçen yılki süratli kredi büyümesi ve son devirde döviz kurundaki oynaklığın bir kararı olarak ek dayanağa muhtaçlık duyulabilir.
Bankacılık dalı;
· Özellikle müsamaha ve takviye önlemlerinin geri çekilmesi ve bankaların geçen yıl açtıkları büyük kredi stokunun olgunlaşmaya başlaması niçiniyle faal kalitesinin hala bozulmasını bekliyoruz.
· Ekim 2021’in ortalarında, global Mali Aksiyon nazaranv Gücü, kara para aklama ve terörün finansmanının önlenmesine ait kontrol meselelerini münasebet göstererek Türkiye’yi gri listeye aldı.
· bir daha de, son iki yılda Türk bankaları, güç vakit içinder da dahil olmak üzere, vadesi gelen dış borçlarını daima olarak çevirebildiler. Bu, Ağustos 2018 döviz krizinden daha sonra ve 2020’de pandeminin başlangıcından daha sonrasında, belirsizliğin doruğunda besbelliydi.
· Son senelerda, yurt içi yerleşikler tasarruflarını kademeli olarak yabancı para ünitelerine ve altına kaydırıyor, lakin büyük ölçüde mevduat çekmeden finansal sisteme olan itimatlarını koruyorlar. Bunun bu biçimde devam etmesini bekliyoruz.
Kaynak Tera Yatırım-Enver Erkan
Hibya Haber Ajansı
Kredi notu değerlendirmesinde öne çıkan noktalar:
· Türkiye iktisadı, olumlu periyot tesirlerinin, ihracattaki kuvvetli toparlanmanın ve yurt içi faaliyetin pandemiye karşı direncinin sayesinde bu yıl %8,6 büyüyecek.
· Net genel devlet borcunun 2021 yılı sonunda GSYİH’nın %34’üne ulaşmasını bekliyoruz.
· Son gelişmelere karşın, para siyaseti öngörülemezken Türkiye’nin ödemeler istikrarı durumunu hala zayıf olarak görüyoruz.
· Enflasyon, değerlendirdiğimiz 137 ülke içinde sekizinci en yüksek oran olan yıllık yaklaşık %20 oranında ilerliyor.
· Türkiye’ye ait ‘B+/B’ döviz ve ‘BB-/B’ lokal para kredi notlarımızı teyit ediyoruz. Görünüm durağan.
Mümkün kredi notu aksiyonuna mevzu olabilecek negatif ve müspet senaryo değerlendirmelerine bakacak olursak;
(-) Bankaların dış finansmana erişiminin berbatlaşması yahut yurt içi yerleşiklerin tasarruflarını daha da dolarize etmesi notu olumsuz etkileyebilir. Kuruluş, bunu şu basamakta temel senaryo olarak ele almıyor.
(-) 2020’deki büyük ölçekli kredi teşvikinin akabinde zayıflayan faal kalitesi, bilhassa geçen yıl bilançolarını daha süratli genişleten kamu bankaları olmak üzere bankacılık sistemi üzerinde baskı oluşturabilir.
(+) Türkiye’nin ödemeler istikrarı durumunun, bilhassa Merkez bankasının net döviz rezervlerinin varsayımlarımızın ötesinde güçlenmesi durumunda bir yükseltmeyi düşünebiliriz.
(+) Kamu siyasetinin sürdürülebilir ve gelişmiş öngörülebilirliğini ve para siyasetinin aktifliğini gözlemlersek, notu yükseltebiliriz.
Pandemi daha sonrasındaki toparlanma kuvvetli görülmekle birlikte, kurum raporunda siyasette belirsizlik mümkünlüğü yüksek olarak görüldüğünden risk ögesi olarak öne çıkarılmış durumda. Ekonomik büyüme performansında ise, bilhassa üretimdeki kuvvetli görünüm öbür biroldukca gelişmekte olan ülkelerin ortalamasının üzerine çıkılmış durumda. Ödemeler istikrarı ve döviz gelirleri klasmanında turizm, bilhassa 3Ç21 devrinde kıymetli müspet katkı verdi. Salgınla ilgili kısıtlamaların kaldırılmasının yanı sıra Türkiye’nin birkaç AB ülkesi, İngiltere ve Rusya tarafınca kırmızı seyahat listelerinden çıkarılması, turizmin bir daha başlamasına müsaade vererek hizmet ihracatını artırdı. Fakat; döviz kurlarında zayıf lira getirisinden kaynaklı yükseliş ve güç meblağlarının global çapta da artması, yüksek oranda ithalatçı bir ülke olan Türkiye’nin ödemeler istikrarı açığını artırıcı risk teşkil etmektedir. Fed başta olmak üzere, gelişmiş ülke Merkez bankalarının destekleyici para siyasetinden kademeli olarak vazgeçmesi, gelişmekte olan ülkelere fon akımlarının azalması üzerinden finansman tesirini zorlaştırabilir.
Aşağı istikametli etkenlere husus olarak; döviz hareketi çerçevesinde ödemeler istikrarı riskleri ve para siyasetinin sonlu görülen yansımasının potansiyeli sınırladığına işaret ediliyor. tıpkı vakitte, yüksek enflasyon ve Merkez bankasındaki daha düşük kullanılabilirlikli döviz rezervleri daha geniş ekonomik dengesizliklere faktör teşkil edebilir. Covid-19 pandemisinin direkt risklerinin ise, nüfusun tam aşılama yahut en az bir doz aşılama oran çerçevesinde Türkiye için azaldığı yorumu yapılıyor. Toplumsal temasla ilgili neredeyse tüm kısıtlamalar Temmuz 2021’de kaldırıldı ve yeni virüs varyantlarının ortaya çıkması ve yayılmasından kaynaklanan kimi riskler devam etse de yeni kısıtlamaların getirilmesi beklenmiyor.
kuvvetli toparlanmaya karşın siyaset oluşturma meçhullüğü, en kıymetli risk olarak görülüyor. Burada bilhassa TCMB’nin fiyat istikrarı oluşturma noktasındaki siyaset maksadına olan aralık ve son siyaset aksiyonları ve TCMB nezdindeki değişimlerin zorlayıcı tesirlerinden bahsedilmiş. TCMB’deki erken görülen faiz değişikliğinin akabinde, Ekim ayındaki PPK’da yapılan 200 baz puanlık indirimin akabinde lirada kıymet kaybı hızlanmış durumda. Lira, bu yıl dolara karşı %20’den çok aşınarak öbür gelişmekte olan ülkelerin paralarından daha fazla gerilemiştir. S&P, TCMB’nin para siyasetinin gevşemeye devam etmesini bekliyor. Varlık kalitesi ve potansiyel olarak büyüme için olumsuz ikincil tesirlerle bir arada, enflasyonist baskılara ek olarak, döviz piyasasında daha fazla oynaklık risklerine işaret ediliyor. Bu niçinle; para siyaseti ve enflasyon içindeki uyumsuzluğun 2018 ve 2020’de olduğu üzere, merkez bankasını ansızın rotayı aksine çevirmeye ve evvelki siyaset gevşemesinin akabinde oranları kıymetli ölçüde artırmaya zorlayabileceğinden bahsediliyor. Benzeri bir siyaset ani dönüşümüne dair finansal piyasa ve enflasyonist tesir kaynaklı zorlayıcı faktörleri biz de çekince ögesi olarak belirtmek isteriz. Büyüme ve gerçek dal aktivitesine yönelik olarak; kredi faizlerinin düşürülmesi isteğinin hala siyasetleri genişleyici tarafta tutacağını, fakat lokal ve global enflasyonist faktörler ve finansal şartlardaki dönüşüm tesirlerinin gevşeme için “ekonomik şartları” sağlamadığını düşünürüz.
Bütün bu faktörler eşiğinde görüyoruz ki, kuvvetli büyüme profili enflasyon ve siyaset belirsizlikleri tarafınca kısıtlanmaktadır. Kurum, 2021 için büyüme varsayımını %8,6 olarak belirlerken; 2022 için %3,3, daha sonrası için ise %3,1 olarak büyümeyi varsayım ediyor. Enflasyonun bu yıl ortalama %17,3, 2022’de %12’ye düşeceğini iddia ediyor, lakin daha yüksek olma riskinin var olduğuna işaret ediliyor.
Döviz rezervleri açısından;
Merkez bankasının brüt döviz rezervleri de 2020 sonunda 93 milyar dolardan 2021 Ekim başında 120 milyar doların biraz üzerine çıktı. Yurtiçi swaplar ve ticari bankaların TCMB’deki mecburî döviz rezervleri netleştirildiğinde, net kullanılabilir döviz rezervleri 34 milyar $’dır (GSYİH’nın %4,5’i). Aşağıdaki faktörler buna katkıda bulundu:
· TCMB’nin ihracatçılara mahallî para ünitesi cinsinden kredi kullandırdığı lakin geri ödemesinin döviz cinsinden yapıldığı reeskont kredisi,
· Türkiye’nin, Çin Merkez Bankası ve Güney Kore Merkez Bankası da dahil olmak üzere yabancı karşı taraflarla ek swap muahedeleri akdetmesi,
· IMF’nin 6,3 milyar dolar bedelinde özel çekme hakkı tahsisi.
Kamu maliyesi açısından;
· Türkiye’nin mali konumu başka biroldukca yükselen piyasa ile karşılaştırıldığında kuvvetli kalmaya ve ülke kredi notlarını desteklemeye devam ediyor.
· Geçen yılki pandemi ile ilgili dayanak tedbirlerinin birden fazla kredi provizyonları halinde geldi ve genel hükümet açığı GSYİH’nın %2,9’una ulaştı.
· Kamu borcunun yarısından fazlası artık yabancı para ünitesi cinsinden olduğundan, evvela Türk lirasının bedel kaybı niçiniyle kamu kaldıracındaki artış daha yüksek.
· Ekonomik toparlanma ve pandemi ile ilgili birtakım takviye tedbirlerinin geri çekilmesi göz önüne alındığında, mali açığın 2021’de GSYİH’nın %2,5’ine düşeceğini kestirim ediyoruz.
· Hükümet ayrıyeten son vakit içinderda geliri artırması gereken kurumlar gelir vergisini de artırdı.
· 2021 yılı sonunda net genel devlet borcunun GSYİH’nın %34’ünü oluşturacağını iddia ediyoruz ki bu yükselen bir piyasa için mütevazıdır ve olumsuz bir ekonomik senaryoda hükümete maliye siyasetini gevşetme alanı bırakmaktadır.
· Hükümet, son aylarda biroldukca kere memleketler arası sermaye piyasasına erişimi gösteren Eurobond ihraç etti.
· Odak noktası beraberinde son vakit içinderda daha uzun vadeli ve mahallî para ünitesinde iç borç ihracına da kaymıştır.
· Mali kaldıraç düşük kalsa da, şartlı yükümlülüklerden kaynaklanan riskler görüyoruz. Hükümetin başta kamu bankaları olmak üzere finans bölümünü desteklemek zorunda kalabileceğini öngörüyoruz. Geçen yılki süratli kredi büyümesi ve son devirde döviz kurundaki oynaklığın bir kararı olarak ek dayanağa muhtaçlık duyulabilir.
Bankacılık dalı;
· Özellikle müsamaha ve takviye önlemlerinin geri çekilmesi ve bankaların geçen yıl açtıkları büyük kredi stokunun olgunlaşmaya başlaması niçiniyle faal kalitesinin hala bozulmasını bekliyoruz.
· Ekim 2021’in ortalarında, global Mali Aksiyon nazaranv Gücü, kara para aklama ve terörün finansmanının önlenmesine ait kontrol meselelerini münasebet göstererek Türkiye’yi gri listeye aldı.
· bir daha de, son iki yılda Türk bankaları, güç vakit içinder da dahil olmak üzere, vadesi gelen dış borçlarını daima olarak çevirebildiler. Bu, Ağustos 2018 döviz krizinden daha sonra ve 2020’de pandeminin başlangıcından daha sonrasında, belirsizliğin doruğunda besbelliydi.
· Son senelerda, yurt içi yerleşikler tasarruflarını kademeli olarak yabancı para ünitelerine ve altına kaydırıyor, lakin büyük ölçüde mevduat çekmeden finansal sisteme olan itimatlarını koruyorlar. Bunun bu biçimde devam etmesini bekliyoruz.
Kaynak Tera Yatırım-Enver Erkan
Hibya Haber Ajansı