Hi-Lev
New member
- Katılım
- 30 May 2021
- Mesajlar
- 273
Toplumsal medyada yayınlanan sokak röportajları denetimden çıktı. Eline mikrofon ve kamerayı alan sokakta istediği üzere röportaj yapıyor. Kazanılan paralar, bu akımı daha da hızlandırıyor. Birinci bakışta ‘ifade özgürlüğü’ kavramı ile savunulsa da sokak röportajları her geçen gün denetimsiz bir mecraya dönüşüyor.
Minimum fiyatla çalıştığını, her girdiği işten Suriyeliler niçiniyle çıkarıldığını argüman eden Fırat Bıcırdı isimli şahsın 7 yıldır İBB’nin İSTAÇ şirketinde iş makinesi operatörü olarak çalıştığı ortaya çıktı.
SOKAĞI GERİYORLAR
Toplumsal medya platformlarından izlenme sayısına nazaran para alan fenomenler, tık almak için her yola başvuruyor. Kimileri etrafına topladığı zıt görüşlü insanları tahrik edip birbirine düşürüyor.
Bu çeşit provokatif röportajların büyük bir kısmı hengame ile sonlanıyor. Birbirinin ağzına telefon sokanından, karşılıklı tokat atanlara kadar her şeye rastlamak mümkün.
Ek TV Youtube hesabının sahibi Arif Kocabıyık, gazeteci Zafer Şahin’in havalimanında önünü kesti. Şahin’e ‘Maaşınız kadar gururunuz var’ üzere telaffuzlarda bulunan Kocabıyık, bu imgeleri Ek TV hesabından yayınladı.
Şimdiye kadar küçük arbedeler yaşansa da büyük çaplı bir faciaya dönüşme riski taşıyor. Hem karşılıklı küfürleşmeler, birebir vakitte devlet büyüklerine yönelik hakaretler hiç bir süzgeçten geçirilmeden izleyicilerle buluşturuluyor.
Farklı görüşü savunan vatandaşlar şuurlu olarak karşı karşı getiriliyor.
HENGAME İLE SONLANIYOR
Röportajlara atılan başlıklar da bunu doğruluyor. Biroldukça başlıkta röportajın arbede ile sonlandığı açık açık vurgulanıyor: “Büyük olay! Bağıra bağıra laiklik dindarlık tartışması”, “Eminönü meydan kavgası!”, ‘’Ortalık kötü karıştı!’’, “Yumruklar havada uçuştu!”, “Bakırköy meydan kavgası!”, “AKP’li adam Z jenerasyonu kızı dövecekti!”, “Pendik’te röportaj arbedeyle bitti muhabir sıkıntı ayırdı”, “AKP’li ve HDP’li gençler içinde arbede çıktı! Sultanbeyli karıştı”, “Ortalık kötü karıştı! Davacılar röportaja girince arbede çıktı kalabalığı polis dağıttı…”
Röportajlar genelde arbedeyle bitiyor.
MİZANSEN RÖPORTAJLAR
Kurgu röportajlar da farklı bir sorun oluşturuyor. Biroldukca kurum ve kişi mizansen röportajlarla gaye alınıyor. Yakın vakitte da bir epeyce defa görüldüğü üzere kendini işsiz diye tanıtan bir kişi belediye çalışanı, ‘yoksulum’ diyen kişi emlak zengini, ‘üniversite mezunuyum’ diyen kişi de ilkokul diplomalı çıkabiliyor. Ayrıyeten fenomenler takipçi ve tık sayılarını artırmak için, işi tanınmış şahısların yolunu kesip tehdit etmeye kadar vardırıyor.
Bir röportaj sırasında bir adamın ağzına telefon bile soktular.
Bir ‘tık’ uğruna
Klâsik medyanın editöryal kontrolden geçtiğini lakin yeni medya mecralarının kontrolden uzak olduğunu belirten Sakarya Üniversitesi Bağlantı Fakültesi’nden Doç.Dr. Mustafa Bostancı, “İçeriklerin reklam alması için ‘daha epey tık’ alması gerekiyor. Tam da bu sebeple yayın yapan şahıslar daha fazlaca gelir elde etmek için sansasyonel işlere imza atıyor. Toplumsal medyada yayın sonucu ve sorumluluğu yayıncının ta kendisi. Yayıncılar oluşabilecek yasal sorumluluğu da üstlenmek durumunda.
Bu şahıslar canlı yayın yapmadığı için, görüntüler çabucak sonrasında bir kurgu kademesinden geçtiği için aslında yayınlanan görüntüden direkt sorumlu oluyor. Paylaşım yapmanın önünde mahzur yok. Lakin paylaşımların içeriğinin doğuracağı hukuksal sorumluluk var. Mikrofon uzatıldığı için ağzımıza gelen her şeyi söyleme hakkına sahip değiliz. Aksi biçimde ortaya çıkabilecek hukuksal sorumluluğu da üstlenmeli. Medya okuryazarlığı eğitimi her geçen gün daha fazla değer kazanıyor. Bu işleri yapan bireylerin medya eğitiminden geçmesi gerekiyor” diye konuştu.
Dava açılabilir
Avukat Ahmet Ali Banzaroğlu, “Her bir yurttaşın fikir ve tabir özgürlüğü bulunmaktadır. Lakin bu özgürlük sınırsız olmayıp hangi münasebetler ile sınırlama getirilebileceği Anayasa’mızda tabir edilmiştir. Röportaj sırasında kullanılan tabirlerin Ceza Kanunu kapsamında kabahat içermesi halinde, soruşturma ve dava açılabilir. Kabahat içeren bu görüşlerin basın ve yayın kuruluşları tarafınca verilmesi durumunda, ‘haber verme sınırının’ aşılıp aşılmamasına göre yayıncı kuruluş açısından da ceza soruşturması gündeme gelebilecektir” sözlerini kullandı.
“Ne versem sevgilini aldatırsın’ sorusuna verilen “Bin liraya bakar” karşılığı rezaletin ne boyutlara geldiğini ortaya koyuyor.
Röportajda ahlaksız sorular
Kimi toplumsal medya kanalları ise toplumsal ahlak kurallarını hiçe sayıyor. En mahrem bahisler bile bayan, erkek, yaşlı, genç demeden soru olarak insanlara yöneltiliyor. Yaptığımız kısa taramada karşımıza çıkan şu sorular da seviyesizliği gözler önüne seriyor: “Çişinizi yaptığınız en enteresan yer neresi?”, “Ellemeyi sevdiğiniz 3 şey?”, “Milyonlarca sperm içinden birinci olmayı nasıl başardınız?”, “En son ne vakit aşna fişne yaptınız?” Radyo ve televizyon üzere klâsik medya organlarının RTÜK, basılı yayın organlarının savcılıklar aracılığıyla denetlendiğini söz eden hukukçu ve uzmanlar, her gün binlerce içeriğin üretildiği bu alana da çekidüzen verilmesi gerektiğini belirtiyor.
Minimum fiyatla çalıştığını, her girdiği işten Suriyeliler niçiniyle çıkarıldığını argüman eden Fırat Bıcırdı isimli şahsın 7 yıldır İBB’nin İSTAÇ şirketinde iş makinesi operatörü olarak çalıştığı ortaya çıktı.
SOKAĞI GERİYORLAR
Toplumsal medya platformlarından izlenme sayısına nazaran para alan fenomenler, tık almak için her yola başvuruyor. Kimileri etrafına topladığı zıt görüşlü insanları tahrik edip birbirine düşürüyor.
Bu çeşit provokatif röportajların büyük bir kısmı hengame ile sonlanıyor. Birbirinin ağzına telefon sokanından, karşılıklı tokat atanlara kadar her şeye rastlamak mümkün.
Ek TV Youtube hesabının sahibi Arif Kocabıyık, gazeteci Zafer Şahin’in havalimanında önünü kesti. Şahin’e ‘Maaşınız kadar gururunuz var’ üzere telaffuzlarda bulunan Kocabıyık, bu imgeleri Ek TV hesabından yayınladı.
Şimdiye kadar küçük arbedeler yaşansa da büyük çaplı bir faciaya dönüşme riski taşıyor. Hem karşılıklı küfürleşmeler, birebir vakitte devlet büyüklerine yönelik hakaretler hiç bir süzgeçten geçirilmeden izleyicilerle buluşturuluyor.
Farklı görüşü savunan vatandaşlar şuurlu olarak karşı karşı getiriliyor.
HENGAME İLE SONLANIYOR
Röportajlara atılan başlıklar da bunu doğruluyor. Biroldukça başlıkta röportajın arbede ile sonlandığı açık açık vurgulanıyor: “Büyük olay! Bağıra bağıra laiklik dindarlık tartışması”, “Eminönü meydan kavgası!”, ‘’Ortalık kötü karıştı!’’, “Yumruklar havada uçuştu!”, “Bakırköy meydan kavgası!”, “AKP’li adam Z jenerasyonu kızı dövecekti!”, “Pendik’te röportaj arbedeyle bitti muhabir sıkıntı ayırdı”, “AKP’li ve HDP’li gençler içinde arbede çıktı! Sultanbeyli karıştı”, “Ortalık kötü karıştı! Davacılar röportaja girince arbede çıktı kalabalığı polis dağıttı…”
Röportajlar genelde arbedeyle bitiyor.
MİZANSEN RÖPORTAJLAR
Kurgu röportajlar da farklı bir sorun oluşturuyor. Biroldukca kurum ve kişi mizansen röportajlarla gaye alınıyor. Yakın vakitte da bir epeyce defa görüldüğü üzere kendini işsiz diye tanıtan bir kişi belediye çalışanı, ‘yoksulum’ diyen kişi emlak zengini, ‘üniversite mezunuyum’ diyen kişi de ilkokul diplomalı çıkabiliyor. Ayrıyeten fenomenler takipçi ve tık sayılarını artırmak için, işi tanınmış şahısların yolunu kesip tehdit etmeye kadar vardırıyor.
Bir röportaj sırasında bir adamın ağzına telefon bile soktular.
Bir ‘tık’ uğruna
Klâsik medyanın editöryal kontrolden geçtiğini lakin yeni medya mecralarının kontrolden uzak olduğunu belirten Sakarya Üniversitesi Bağlantı Fakültesi’nden Doç.Dr. Mustafa Bostancı, “İçeriklerin reklam alması için ‘daha epey tık’ alması gerekiyor. Tam da bu sebeple yayın yapan şahıslar daha fazlaca gelir elde etmek için sansasyonel işlere imza atıyor. Toplumsal medyada yayın sonucu ve sorumluluğu yayıncının ta kendisi. Yayıncılar oluşabilecek yasal sorumluluğu da üstlenmek durumunda.
Bu şahıslar canlı yayın yapmadığı için, görüntüler çabucak sonrasında bir kurgu kademesinden geçtiği için aslında yayınlanan görüntüden direkt sorumlu oluyor. Paylaşım yapmanın önünde mahzur yok. Lakin paylaşımların içeriğinin doğuracağı hukuksal sorumluluk var. Mikrofon uzatıldığı için ağzımıza gelen her şeyi söyleme hakkına sahip değiliz. Aksi biçimde ortaya çıkabilecek hukuksal sorumluluğu da üstlenmeli. Medya okuryazarlığı eğitimi her geçen gün daha fazla değer kazanıyor. Bu işleri yapan bireylerin medya eğitiminden geçmesi gerekiyor” diye konuştu.
Dava açılabilir
Avukat Ahmet Ali Banzaroğlu, “Her bir yurttaşın fikir ve tabir özgürlüğü bulunmaktadır. Lakin bu özgürlük sınırsız olmayıp hangi münasebetler ile sınırlama getirilebileceği Anayasa’mızda tabir edilmiştir. Röportaj sırasında kullanılan tabirlerin Ceza Kanunu kapsamında kabahat içermesi halinde, soruşturma ve dava açılabilir. Kabahat içeren bu görüşlerin basın ve yayın kuruluşları tarafınca verilmesi durumunda, ‘haber verme sınırının’ aşılıp aşılmamasına göre yayıncı kuruluş açısından da ceza soruşturması gündeme gelebilecektir” sözlerini kullandı.
“Ne versem sevgilini aldatırsın’ sorusuna verilen “Bin liraya bakar” karşılığı rezaletin ne boyutlara geldiğini ortaya koyuyor.
Röportajda ahlaksız sorular
Kimi toplumsal medya kanalları ise toplumsal ahlak kurallarını hiçe sayıyor. En mahrem bahisler bile bayan, erkek, yaşlı, genç demeden soru olarak insanlara yöneltiliyor. Yaptığımız kısa taramada karşımıza çıkan şu sorular da seviyesizliği gözler önüne seriyor: “Çişinizi yaptığınız en enteresan yer neresi?”, “Ellemeyi sevdiğiniz 3 şey?”, “Milyonlarca sperm içinden birinci olmayı nasıl başardınız?”, “En son ne vakit aşna fişne yaptınız?” Radyo ve televizyon üzere klâsik medya organlarının RTÜK, basılı yayın organlarının savcılıklar aracılığıyla denetlendiğini söz eden hukukçu ve uzmanlar, her gün binlerce içeriğin üretildiği bu alana da çekidüzen verilmesi gerektiğini belirtiyor.