SPK Lideri Gönül, işverenleri uyardı: Konuşmak tehlikeli

Severus

Global Mod
Global Mod
Katılım
30 May 2021
Mesajlar
2,746
Sermaye Piyasası Konseyi Lideri (SPK) İbrahim Ömer Gönül birinci röportajını Sabah gazetesinden Dilek Güngör’e verdi.

Gönül, borsada geçtiğimiz hafta yaşanılan düşüşte toplumsal medya hesaplarından vatandaşı panikletmeye çalışıldığını belirterek, “Sosyal medyada yatırımcıyı yanlış yönlendirenlere de ceza kesiyoruz. İncelemesi devam eden epeyce hesap var” dedi.

Borsa düştüğünde çabucak ‘kriz’ algısı yaratılmaya çalışılıyor. Geçtiğimiz hafta ne yaşandı?

“Borsa bu düzeyden çıkar ya da iner” demek yanlış. Biliyorsunuz, son periyotta yabancı yatırımcı daha evvelki devirlere göre daha az. Daha fazlaca yeni giren yerli yatırımcılar var. Onlar da daha fazlaca kripto ve mevduattan gelen yatırımcılar… Biraz sakin ve temkinli olunması gereken dönemlerdeyiz. Vakit zaman borsada düzeltme hareketleri yaşanması olağan. Yabancı yatırımcı da gelebilir. Fakat şunu söyleyebilirim: Geçtiğimiz hafta olan harekette olağanüstü toplantılar yapıldığı tezleri hakikat değil. Biz SPK olarak sık sık Borsa İstanbul ile bir ortaya geliriz. Bir kriz masası kurulmadı. Bu süreçte kimi toplumsal medya hesaplardan borsada olağanüstü toplantılar yapıldığı, Külliye’ye çağrıldığımız yazıldı. Bunları yazanlar düzgün niyetli değil.

Bu süreçte aksi repo mukaveleleriyle ilgili mühlet uzattınız. Bu karar piyasayı rahatlattı mı?

Aslında yeni bir mevzuat düzenlemesi yapılmadı. Mevcut düzenlemenin hatırlatılması gayesi ile yazı yazıldı. Dalla görüştük. Zıt repo kontratlarının hisse piyasasında bir ölçü açılmasıyla ilgili talep var ve mevzuat çalışması yapıyoruz. Mevzuat çalışması bitene kadar da tedirginlik olmaması için mühlet uzattık. Gelecek hafta hazırlarız. Çok büyük hürlük olmaz ancak cüz’i bir ölçü süreçlere müsaade vereceğiz.

Düşüşü halka arzların art geriye gelmesinin de tetiklediği söylendi. Bu kadar halka arz olmalı mı?

Halka arzlar rutin müracaattır. İnceleriz, müsaade vereceklerimize veririz. Siz kabul olanları biliyorsunuz. Bir de reddettiklerimiz var. ‘Daha uygun hazırlanın, büyüyün, o denli gelin’ dediklerimiz oluyor. 2022’de 40 halka arz oldu. Elimizde kalan halka arz müracaatları vardı. Halka arzlara müsaade verirken tez etmiyoruz. ‘Bir an evvel halka arz yapalım’ diye bir bakış açımız yok. Ancak piyasada yeni arzları karşılayacak kaynak olduğunu görüyoruz.

Bu yıl kaç halka arz olur?

Başvurular devam ederse geçen seneyi aratmayacak kadar olur.

O KURUMUN PAYLAŞIMI MERCEK ALTINDA

bu vakitte bir aracı kurumun Twitter hesabından attığı borsa yorumu gerisinden da pay satması soru işareti doğurdu. Araştırdınız mı?


Kurum bazında konuşmak yanlış fakat bunların hepsini takip ediyoruz. Toplumsal medya hesapları ve YouTube kanalları dahil… Paylaşımdan daha sonra ne yaptığına nette alıcı mı satıcı mı olduğuna, yapılan paylaşımın bir hareket oluşturup oluşturmadığına kadar her şeyi inceliyoruz. Biz arkadaşlarımla 24 saat birbirimizle toplumsal medyada çıkanları paylaşırız. Gece yarısı bile ‘şuna önlem alalım mı’ diye arkadaşlarla konuştuğumuz oluyor. ötürüsıyla bu paylaşımları ve sonuçlarını inceliyoruz.

PATRONLARIN KENDİ PAYIYLA İLGİLİ KONUŞMASI TEHLİKELİ

İşverenlerin kendi payları hakkındaki konuşmalarından da rahatsız olmuştunuz. O bahiste bir süreç yaptınız mı?


Şirket sahibinin pay için konuşması bizde soru işareti yaratır. Şirket sahibi, borsaya açık şirketinin payıyla ilgili ‘benim fiyatım bu olmalı, çok yüksek ya da düşük’ dememeli… Bunlar tehlikeli söylemlerdir. Bırakın, o yorumu teknik tahlilciler, aracı kurumlar yapsın. Bu açıklamaların pay fiyatına tesiri olup olmadığını inceliyoruz.

Siyasi başkanların SPK’yı eleştirmesini, hatta tehdit etmesini nasıl değerlendiriyorsunuz?

Siyaset kendi mecrasında yürüyor. Bizim siyasetle ilgimiz yok, teknik bir iş yapıyoruz. Manipülasyona müsaade vermemek için burada 50 arkadaşım çalışıyor. İspatladığımızda da gereken önlemi çabucak alıyoruz. 2022’de manipülasyon yaptığını tespit ettiğimiz 11 kişi hakkında cürüm duyurusunda bulunduk, 64 gerçek ve 7 hükmî kişi olmak üzere toplam 71 şahsa piyasa bozucu aksiyonlar kapsamında; yaklaşık 84.4 milyon TL idari para cezası verdik.

VERİLERİ TEK ÇATIDA TOPLAYACAKLAR

Risk Merkezi kuracağınızı deklare ettinız. Burada ne amaçlıyorsunuz?


Manipülatif süreçleri ve başka riskleri bir noktadan görmek istiyoruz. Sermaye piyasalarında Takasbank’ta, Borsa İstanbul’da, SPK’da kontroller var. Bütün bilgilerin tek çatıda görülmesini istiyoruz. bu biçimdece sistem birden epey riski algoritmik olarak bulup, birbiriyle ilişkilendirip, ihtar verecek. Yazılımı devam ediyor.

ŞİFRELİ BİLDİRİLERİ DAHİ İNCELİYORUZ

Sosyal medyada şimdi her gün pay pazarlayanları görüyoruz. Bu hususta ne yapıyorsunuz?


Sosyal medyada bilgi kirliliği var. Twitter’ın kendi kuralları var, onlarla görüşüyoruz. Oradan pay tavsiye ediliyor. Ancak elinizde mahkeme sonucu olmadan, o kişinin hatalı olduğuna dair bir evrakınız olmadan hesabı kapattıramıyorsunuz. Baktığınızda bunların birçoğu da birebir gün açılıp, birebir gün kapanan, bir takipçili, iki takipçili hesaplar… bu türlü etkileşim topluyorlar. Yüksek takip ve etkileşimle kendilerini kıymetli tahlilci üzere gösterip borsaya yeni girenleri amaç alıyorlar. Bir de Telegram ve WhatsApp kümeleri var. Burada da Siber Cürümler, Emniyet ve Savcılıklarla çalışıyoruz. Yakaladıklarımız kendilerini ‘eğitim veriyorduk’ diye savunuyor. Günün sonunda iş aslında yatırımcıya kalıyor. Bunlardan uzak durması gerektiğini öğrenmesi gerekir. Biz kapatsak da binlerce hesap var. Birini kapatsanız, ötekini açıyorlar. Foreks sitelerine bakın. Biz uzantısına 35 yazdıkları siteyi kapatıyoruz, 36’yı açıyorlar. Onu kapatıyoruz, 37’yi açıyorlar. 2022’de Türkiye’de yerleşik bireylere yönelik olarak internet aracılığıyla yurtharicinde kaldıraçlı süreç yaptırdığı tespit edilen 1.883 adet internet sitesine erişimin engellenmesi sağlandı. Toplumsal medyada yatırımcıyı yanlış yönlendirenlere de ceza kesiyoruz. İncelemesi devam eden çok hesap var. Bu bahiste bir dairemiz çalışıyor. Hatta borsa paylaşımı yapan hesaplar kimi vakit şifreli bildiriler yolluyor mu diye de bakıyoruz.

Borsa yatırımcısına ne tavsiye edersiniz?

Borsaya yatırım yapanların toplumsal medyanın peşinden gitmemesi gerekir. Kısa vadede süreç yapıyorsanız kredi çekip borsaya girmeyin. Maalesef, borsaya yeni giren biroldukca yatırımcı aldığı payın kimin olduğunu, ne iş yaptığını dahi bilmiyor. Ferdî yatırımcılar Bilgi Edinme kapsamında bize başvuruyorlar. Diyor ki, ‘Hisse yükseldiği biçimde ben para kaybettim.’ Bizim arkadaşlar bakıyorlar, adamın o denli bir payı yok. Komşusundan duymuş bir pay adı… Onu da yanlış anlamış, kodu benzeyen bir hisseyi almış… Bir şirketi halka arz ediyoruz, yatırımcı sahiden şirketi bildiği için mi yoksa yeni halka arz olduğu için mi alıyor? İzahnameye bakıyor mu? Yoksa tavan olacak diye mi alıyor?

EV HANIMLARI VE GENÇLERE OKURYAZARLIK EĞİTİMİ

Finansal okuryazarlık konusunda neler yapacaksınız?


Bilhassa konut hanımları ve gençlere tartı vereceğiz. Kendi paydaşlarımızla bir program ortaya koyduk. Toplumsal medyayı kullanacağız. İnternet sitesi hazırladık. Eğitim alanlara sertifika vereceğiz. Temel eğitimler bir-iki haftada bitecek. Mesken hanımlarına ulaşmak için gerekirse tek tek vilayet il, ilçe ilçe gideceğiz. Gençlere eğitim için ilgili bakanlıklarla bir protokol hazırlamak istiyoruz.

SPEKÜLATÖRLER DİĞERİNİN İSMİNE SÜREÇ YAPIYOR

Astor’un halka arzında ferdî yatırımcıların az hisse aldığı istikametinde eleştirildiniz.


Halka arzlarda ek satış hakkı veriyoruz. Bu talep daha fazlaca nereden gelirse orada kullanılıyor. Astor’da kurumsaldan epeyce talep gelince bu hakkı orada kullandılar. Ferdi o niçinle daha az hisse aldı. Bireysellerin maalesef halka arz olan payları elinde tutma müddeti kurumsala nazaran daha kısa.

Ceza kesilse de süreç yasağı kalkar kalkmaz tıpkı isimler bir daha sahneye çıkıyor. Spekülatörlere daha ağır cezalar gelemez mi?

Aslında cezalar daha hafifçeti, son senelerda ağırlaştı. Sermaye piyasası kabahatleri katalog cürümler sınıfında değil… O niçinle de anında cezaya dönüşmüyor. Biz para cezasını veriyoruz, gerekirse Cumhuriyet Savcılığı’na kabahat duyurusunda bulunuyoruz. daha sonrasındası savcılığın işi… Keşke cezası mutlaklaşmış spekülatörleri borsadan uzun mühlet uzak tutabilsek… Lakin maalesef kendi isimlerine yapmasalar da oburlarının ismine bir daha spekülatif alım-satım yapabildiklerini görüyoruz. Onları tespit etmek için ağır efor sarf ediyoruz.

ROBOTLARA TEDBİR GELEBİLİR

Küçük yatırımcılar süratli süreç yapan robotlardan şikâyetçi… Bu bahiste bir tedbiriniz var mı?


Robotlar dünyanın bir gerçeği… Tanımlanan algoritmalara bakılırsa robotların yükselirken süratlice satıp, düşerken aldıkları vakit içinder olduğu üzere aksisi biçimde hareket ettikleri de oluyor. Borsamızla bir arada bu türlü süreç yapan hesapları biliyor ve yakından takip ediyoruz. Bu hesaplar da piyasa bozucu aksiyonlarla ilgili düzenlemelerimize tabi. Yasaklamak olmaz. Ama bu alanda kural setleri geliştireceğiz. Berbata kullanıma mahzur olmalıyız.

TÜRKİYE’NİN YÜZYILINDA SPK DÖNÜŞÜM İÇİNDE

Lider Gönül, Cumhuriyet’in 100’üncü yılında SPK’nın da kendisini yenilediğini belirterek, “Yeni daire başkanlıkları kuruyoruz. İştirak finans, finansal teknoloji ve sürdürülebilirlik üzere alanlarında kuracağımız yeni dairelerle daha faal bir yapıyı oluşturmaya çalışıyoruz. İnsan kaynağımızı da güçlendiriyoruz. Bu hafta başında 36. Periyot Uzman Yardımcılarımızın meslek için eğitimleri başladı. Önümüzdeki birkaç ay ortasında bir daha uzman yardımcılığı imtihan açacağız” dedi.