Polikistik böbrek hastalığı en sık rastlanan kalıtsal hastalıklardan biri

Manolya

Global Mod
Global Mod
Katılım
30 May 2021
Mesajlar
3,115
Abdi İbrahim Otsuka, Türkiye’de her 10 bireyden birinde görülen ve kalıtsal bir hastalık olan polikistik böbrek hastalığının, tedavi edilmediği sürece diyalize yahut böbrek nakline kadar ilerlediğine dikkat çekiyor. Hastalık, böbrekler haricinde öteki organlarda kist gelişmesine sebep olduğundan ve değişik sistemlere ilişkin öteki patolojiler görülebileceğinden dolayı sistemik bir hastalık olarak kabul ediliyor.

ABDİ İbrahim Otsuka Medikal Yöneticiliği, polikistik böbrek hastalığının Türkiye’de her bin sağlıklı beşerden 1’inde görülebileceğini duyurdu. Polikistik böbrek hastalığının tedavi edilmediğinde her 7 olaydan birinde diyaliz yahut böbrek nakli ile sonuçlanan hastalığın erken teşhis ve tedavi ile ilerlemesinin yavaşlatılabileceğine dikkat çekiliyor.

Bin bireyden birinde görülen ve kliniği sessiz seyreden hastalıkla ilgili ihtarlarda bulunan Abdi İbrahim Otsuka Medikal Yöneticiliği, hastalığın öne çıkan belirtilerini şöyleki sıralıyor: Karında ağrı yahut hassasiyet, idrarda kan, sık idrara çıkma, böğürde ağrı, idrar yolu enfeksiyonu ve böbrek taşları. Polikistik böbrek hastalarının büyük çoğunluğu genelde son devir böbrek yetmezliğiyle doktora başvuruyor.

Hastalık, böbrekler haricinde öteki organlarda da kistler gelişmesine sebep oluyor. Ayrıyeten değişik sistemlere ilişkin diğer patolojiler de görülebileceğinden dolayı sistemik bir hastalık olarak kabul ediliyor.

Abdi İbrahim Otsuka Medikal Yöneticiliği, polikistik böbrek hastalığı hakkında bilinmesi gerekenleri 10 soruda cevapladı:

1. Polikistik böbrek hastalığı nedir?

Böbreklerde kist gelişmenine yol açan çeşitli hastalıklar vardır. Bu hastalıklardan kimileri kalıtsal yani ırsidir. Kimileri ise kalıtımla ilgisiz bir biçimde gelişir. Polikistik böbrek hastalığı, kalıtsal böbrek hastalıkları ortasında en sık görülenidir. Aslında bu hastalığın bilimsel ismi, kalıtım formunun de açıklandıği ‘otozomal dominant polikistik böbrek hastalığı’dır.

2. Polikistik böbrek hastalığı ne sıklıkta görülüyor?

Polikistik böbrek hastalığı en sık görülen kalıtsal böbrek hastalığıdır. Yaklaşık her 500 ila 1000 canlı doğumdan birinde bu hastalık ile karşılaşılır. Polikistik böbrek hastalığı, erkek ve bayanlarda misal sıklıkta görülür. Bu hastalığın kalıtımla geçiş biçiminin (otozomal dominant) bir özelliği olarak, anne yahut babadan birinde bu hastalık var ise, çocuğa geçiş riski %50’dir.

3.Polikistik böbrek hastalığının insan ve toplum sıhhati açısından değeri nedir?

Polikistik böbrek hastalığında insan sıhhatini etkileyen çeşitli sıkıntılarla müsabaka riski vardır. Bunların içinde en değerlisi, tedavi edilmediği duruma birtakım hastalarda gelişebilecek olan böbrek yetersizliğidir. Böbrek yetersizliği niçiniyle diyaliz tedavisine gereksinim duyan yahut böbrek nakli yapılmış olan hastaların %5-10’unda böbrek yetersizliğinin sebebi polikistik böbrek hastalığıdır. Bu niçinle insan ve toplum sıhhati açısından değerli bir hastalıktır. Ayrıyeten kalıtsal bir hastalık olması niçiniyle ilerideki nesillere aktarılabileceği bir hastalıktır.

4. Polikistik böbrek hastalığı olanlarda hangi şikâyet ve belirtiler görülür?

Polikistik böbrek hastalığı olan hastaların kimilerinde hiç bir şikâyet ve bulgu olmayabilir. Hatta birtakım hastalarda ömür uzunluğu fark edilmeyebilir. Kimi hastalarda ise çeşitli şikâyet ve bulgular ortaya çıkabilir. Hastaların yaşı ilerledikçe şikâyet ve bulguların ortaya çıkma riski artar. Bunlar içinde en sık görülenler böğür ağrısı, kanlı idrar yapma, idrar yolu enfeksiyonu bulguları, böbrek taşı oluşumu ve yüksek tansiyon (hipertansiyon) sayılabilir.

5. Organlarda kist gelişimi haricinde diğer hangi problemlerle karşılaşılabilir?

Polikistik böbrek hastalığında çeşitli organlarda kistlerin gelişmesi haricinde öbür problemlerle da karşılaşılabilir. Esas meseleleri kalp kapaklarında bozukluklar, çeşitli damarlarda (özellikle beyin damarlarında) anevrizmalar (baloncuklar), bağırsaklarda divertiküller (barsak duvarında eldiven parmağı formunda genişlemeler) ve herni (fıtık) gelişmeleridir.

6. Polikistik böbrek hastalığının tanısı nasıl konur? Nasıl bir seyir gösterir?

Polikistik böbrek hastalığının tanısı, ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi yahut manyetik rezonans görüntüleme formlarından yararlanılarak konur. Tanının konulması için daha ucuz ve sıradan tetkik olan ultrasonografi tercih edilir. Hastalarda uzun yıllar ortasında böbrek işlevlerinde giderek bir azalma görülebilir. Yüksek tansiyonu olan hastalarda hem böbrek yetersizliği gelişimi daha süratlidir, birebir vakitte kalp ve damar meseleleri daha sıktır. Bu niçinle, bu hastalarda kan basıncının düşürülmesine büyük ehemmiyet verilmelidir.

7. Polikistik böbrek hastalarının çocuklarının bu hastalığın varlığı açısından araştırılması gerekir mi?

Gen tahlili ile polikistik böbrek hastalığının teşhisini kesin olarak koymak mümkündür. Ama gen tahlili her hasta için önerilmez. Bunun çeşitli niçinleri vardır. Öncelikle gen tahlili hastanın bozuk geni taşıyıp taşımadığını, yani hasta olup olmadığını gösterebildiği biçimde hastalığın nasıl seyredeceği hakkında kesin bir fikir vermez. Ayrıyeten pek kıymetli bir testtir. Tanının kesinlikle bilinmesi gerektiği durumlarda gen tahlili yapılabilir. Örneğin, ailesinde polikistik böbrek hastalığı niçiniyle böbrek yetersizliği gelişen yakınına böbrek vermek isteyen genç bir kişide ileride bu hastalığın gelişip gelişmeyeceği kesin olarak bilinmelidir. Ayrıca ailesinde bu hastalık olan biri, bu geni kendisinin taşıyıp taşımadığını kesin olarak bilmek isteyebilir. Ailesinde bu hastalığı taşıyan çocuklarda yıllık kan basıncı denetimi ve idrar tetkiki önerilir. Yüksek tansiyon saptanırsa ya da polikistik böbrek hastalığı bulguları ortaya çıkarsa, bu biçimde böbrek ultrasonografisi ile böbrek kistlerinin varlığı araştırılmalıdır.

8. Polikistik böbrek hastalığı olanların diyette dikkat etmesi gereken konular neler?

Böbrek yetersizliği olmayan ve yüksek tansiyonu olmayan polikistik böbrek hastalarının özel bir diyet yapmalarına gerek yoktur. Yüksek tansiyonu olan hastalarda tuzsuz diyet gereklidir. birebir vakitte hastaların kan basıncı olağan bile olsa, az tuzlu diyet ile beslenmeleri daha uygundur. Fazla kilolu olmanın, damar sertliği, yüksek tansiyon, kalp ve damar hastalıkları başta olmak üzere fazlaca sayıda sıhhat meselelerine yol açtığı bilinmektedir. Ayrıyeten, fazla kilolu olan böbrek hastalarında böbrek yetersizliği riskinin daha fazla olduğu ile ilgili datalar de vardır. Bu niçinle, polikistik böbrek hastalarının kilo almamaya dikkat etmeleri, fazla kilolu olanların da zayıflamaları epeyce kıymetlidir. Ziyanlı etkisinin olabileceği ihtimali niçiniyle çok derecede çay ve kahve tüketiminden kaçınılması önerilir. Böbrek yetersizliği olan hastaların ise tabiplerince önerilecek olan özel diyetleri yapmaları gerekir. Sigara içen böbrek hastalarında böbrek yetersizliği daha kolay geliştiğinden dolayı hastalar katiyetle sigara içmemelidirler. Polikistik böbrek hastalığında idrar yolu enfeksiyonu gelişme riski ve taş oluşma riski olağan bireylere nazaran daha yüksektir. Bu riski azaltmak gayesi ile hastaların günlük sıvı alımını artırmaları önerilir.

9. Polikistik böbrek hastalığı olan bir hasta hamile kalabilir mi?

Polikistik böbrek hastalığı olanlar hamile kalabilirler. Lakin yüksek tansiyonu ve böbrek yetersizliği olanlarda komplikasyon riski (gerek annede gerek çocukta) yüksektir. bu biçimde hastalarda gebelik sırasında kan basıncında daha da yükselme ve böbrek işlevlerinde daha da kötüleşme görülebilir. Ayrıyeten bu biçimde gebeliklerde meyyit doğum, erken doğum yahut çocukta gelişme bozukluğu olabilir. Kan basıncı denetim altında olan ve böbrek yetersizliği olmayan hastalar hamile kalabilirler. Hamile kalmayı dilek eden hastalarda, bu hastalığın %50 olasılıkla çocukta da gelişebileceği unutulmamalıdır.

10. Polikistik böbrek hastalığında kistlerin büyümesini yavaşlatan ve böbrek yetersizliğinin ilerlemesini geciktiren bir ilaç var mı?

Polikistik böbrek hastalığında kistlerin büyümesini geciktiren çeşitli ilaçlar ile ilgili çalışmalar sürmektedir. Günümüzde kistlerin büyüme suratını %50 oranında azalttığı ve böbrek yetersizliğinin ilerlemesini besbelli olarak yavaşlattığı ispatlanan bir ilaç birfazlaca ülkede onaylanmış ve kullanıma girmiştir.

Hibya Haber Ajansı