Osteoporoz ( halk tabiri ile; kemik erimesi)

Biricik

New member
Katılım
25 Mar 2021
Mesajlar
348
  • Düşük kemik kütlesi ve kemik mikro mimarisinde bozulma ve buna bağlı olarak kemik kırılganlığının artması ile karakterize,
  • Sistemik bir iskelet hastalığıdır.
  • Çoklukla omurga, önkol ve kalçada olmak üzere kırık riski artmıştır.
  • Günümüzde uzayan hayat müddeti ile bir arada osteoporoz, dünyanın biroldukça bölgesinde değerli bir sıhhat sorunu haline gelmiştir.
  • Osteoporoz en sık görülen kemik hastalığıdır.
Osteoporozun gelişmenine katkıda bulunan risk faktörleri;

  • 1-Yapısal ve genetik faktörler:
    • Yaş,
    • Cinsiyet (Kadın olmak)
    • Hormonal niçinler,
    • Ailede kırık hikayesi
    • Geç adet görme
    • Erken menapoz
    • İnce narin yapı
2-Yaşam biçimi ve/veya beslenme:

    • Hareketsiz ömür
    • Kalsiyum ve D vitamininden yoksul diyet
    • Alkol ve sigara kullanması
    • Çok tuz ve protein alımı
    • Yetersiz güneş ışığı
3-Tıbbi şartlar:

    • Çeşitli ilaçlar ( kortizon, heparin, vb)
    • Hastalıklar ( cerrahi menapoz, kronik böbrek yetmezliği, vb.)
Osteoporoz, çoklukla bireyde rastgele bir şikayet oluşturmadan sükunet içinde seyretmekte, bu sebeple TEŞHİS çoğunlukla KALÇA, ÖN KOL, OMURGA ÜZERE KEMİK KIRIKLARI oluştuktan daha sonra konulabilmektedir.

Osteoporoza bağlı kırıklar;

    • Uzun mühlet yatağa bağımlı kalmaya ( kalça kırıkları üzere ),
    • İş-güç kaybına, ekonomik kayıba
    • Hayat kalitesinin düşmesine,
    • Sakatlıklara ve
    • Mevte niye olabilmektedir.
Osteoporozda risk faktörlerinin saptanması, erken periyotta teşhis konulması ve kırıklardan korunma temel gayedir.

  • Osteoporoz etyolojisinde rol oynayan risk faktörlerinin ortadan kaldırılması yahut modifiye edilmesi ile osteoporozun olumsuz sonuçları azaltılabilir.
  • Osteoporoz risk kümesinde olan şahısların öncesinden tanınması ve gözetici tedaviden fayda gorebileceklerin saptanması için osteoporoz taramaları uygun yaklaşımdır.
  • Osteoporoz teşhisinde günümüzde en geçerli teknik çift-enerji-x-ışın absorbsiyometridir (DXA).
Osteoporoz teşhis kriterleri (WHO)

Tanısal kriter
Klasifikasyon

T kıymeti > –1 Olağan

T pahası (–1) – (-2.5) Osteopeni

T pahası < – 2.5 Osteoporoz

T pahası < – 2.5 + frajilite kırığı Ağır/yerleşmiş osteoporoz

T kıymeti; Genç erişkinlerde ortalama kemik kütlesinin standart sapması

Z bedeli; Kişinin kendi yaş kümesinin ortalama kemik kütlesinin standart sapması

Kimler KMY İçin Taranmalı ?

    • 65 yaş üstü Bayan
    • 70 yaş üstü Erkek
Majör Risk Faktörleri Minör Risk Faktörleri


Yaş >65

•Romatoid artrit

•Vertebral çökme kırığı

•Klinik hipertiroidi öyküsü

•Frajilite fraktürü

•Kronik antikonvulsan tadavisi

•Ailede osteoporotik kırık öyküsü (özellikle annede kalça kırığı öyküsü)

•Düşük diyet kalsiyumu

•Sistemik kortikosteroid tedavisi (> 3 ay)

•Sigara

•Barsak emilim bozukluğu hastalıkları

•Aşırı alkol alımı

•Paratiroid bezinin fazla çalışması

•Aşırı kafein alımı

•Direkt grafide osteopeni

•Düşük kilo (p>

•Hipogonadizm

•Kilo kaybı (25 yaş. >% 10)

•Erken menopoz (< 45)

•Kronik heparin tedavisi

1 Majör yahut 2 Minör Risk faktörü tarama yapalım

KEMİK MİNERAL YOĞUNLUĞU ÖLÇÜM TAKİP SIKLIĞI


  • Postmenopozal bayan ve 70 yaş üzeri erkeklerde 1-2 yılda bir,
  • Bisfosfonat tedavisi alanlarda yılda bir,
  • Paratiroid hormon tedavisi alanlarda 6 ayda bir,
  • Sekonder osteoporozu olanlar yahut steroid kullananlarda 6 ay – yılda bir.
TEDAVİ

Günlük hayatın düzenlenmesi

-Egzersiz;


– Yürüyüş ( günde 40 dakika, tempolu)

– Haftada 3 kere en az 30 dakika kadar yük taşıyıcı idman,

– Sıhhat tarafından rastgele bir mahzur yoksa koşu, merdiven çıkma,

dans, tenis, vb.

– Sigaranın Kesilmesi,

Alkol Alımının Sınırlanması,

– Düşme Riskinin Azaltılması
(banyo, halı, terlik,vb.),

TEDAVİ

– Kalsiyum;


– Önerilen günlük elementer kalsiyum alımı 1200 mg’dır


Süt (300 cc)

300

Yoğurt ( 250 cc- 1 kase)

300

Peynir ( 1 kibrit kutusu)

200

Kaşar ( 1 kibrit kutusu)

350

Günlük diyette kalsiyum alımı: bir günde alınan süt mamüllerinin porsiyon ölçüsü üzerinden hesaplanan kalsiyum alımı+ 250 mg ( süt eseri haricindeki besinlerden kalsiyum alımı

  • D Vitamini;
  • Postmenopozal bayanlarda günde 1500-2000 IU D vitamini alımı önerilir
  • Serum 25(OH) D seviyesi ≥30 ng/ml olması kafidir.
  • Sağlıklı kemikler için kâfi vitamin D sentezi için gerekli güneşlenme vakti, formu ve müddeti;
    • Sabah 10.00’dan evvel ve öğle 15.00’den daha sonra yarım saat güneşlenme
    • Güneşlenirken bedenin %11-17’sinin (eller ve yüz) açık olması kâfi.
    • Birebir müddette gölgede yapılan D3 vitamini düzeyi, direkt güneş ışığına maruz kalmakla yapılan ölçüye göre %37-58 oranında daha azdır
    • Lakin son vakit içinderda yapılan çalışmalarda gölgede güneşlenmenin vitamin D3 imalinde anahtar rol oynadığı ve direk güneşe maruz kalmakla total ultraviyole ışıklarının bedende oluşturacağı ziyanlı tesirden korunulacağı tespit edilmiştir.
Osteoporoz gelişmişse doktor denetiminde etyolojiye yönelik uygun ilaç tedavisi ve takibi

-Kemik yıkımını önleyici ilaçlar

-Kemik üretimini uyarıcı ilaçlar