Hi-Lev
New member
- Katılım
- 30 May 2021
- Mesajlar
- 273
HAZIRLAYAN: ZEYNEP BETÜL ERHUN
21. yüzyıl teknoloji ve bağlantının en süratli ilerlediği asır olarak dünya tarihinde yer etti. Dünyayı küresel bir köy haline getiren bu gelişmeler, vakit ve uzaklık üzere algıları da zıt yüz etti. Bilgiye ulaşma suratı dünya tarihinin hiç bir devrinde olmadığı kadar süratli hale geldi. İnternetin etkileşime açık olan alanına ise “sosyal medya” ismi verildi. Toplumsal medya denilen bu kısımda, beşerler birbirleriyle irtibat halinde oldukları ve birebir alanı paylaştıkları için anlık olarak his, niyet ve durumlarını öbür beşerlerle paylaşıyor. Yahut paylaşımları takip edip, beğeni ve yorumlarla “sosyalliğini” geliştiriyor.
Facebook, Twitter, İnstagram, WhatsApp üzere uygulamalar üzerinden ilerleyen bu sistemin en büyük handikapı ise insanlara kimliksizlik vermesi. Bireyler, gerçek kimliklerini gizleyerek her türlü platformda yer alma bahtına sahip. Bu durum da gerçek hayatta yapılması düşünülmeyen şeyleri yapmak için bir cüret veriyor.
ÇERÇEVESİ ÇİZİLDİ
Ayrıyeten paylaşılan temelsiz yahut çarpıtılmış bilgiler, günahsız insanların maksat gösterilip linç edilmesi, kutsal bedellere yapılan hakaretler üzere bir epeyce paylaşım bu platformlarda yer alıyor. Müslüman olarak çağın gerisinde kalmamız düşünülemez elbette. Bir Müslümanın toplumsal medyada nasıl davranması, toplumsal medyayı nasıl kullanımı gerektiği uzun müddettir tartışılan ve alanında uzman din adamları tarafınca çerçevesi çizilmeye çalışılan bir konuydu. Diyanet İşleri Başkanlığı da bu gereksinime binaen Müslüman bireylerin “Sosyal Medya Ahlakı”nı belirleyen kolektif bir kitap yayınladı. Alanında uzman hocaların hazırladığı yazılardan oluşan kitapta nasıl bir toplumsal medya ahlakı belirlendiğini sizler için toparladık.
EHİL KAYNAKLAR TAKİP EDİLMELİ
–Öncelikle toplumsal medyada dine ait verilen bilgiler konusunda hassasiyet gösterilmeli. Kaynağından emin olunmayan ayrıntıların yayılması, bu bahiste kasıtlı olarak yanlış bilgiler paylaşanlara istemeden de olsa yardım edilmesini sağlıyor. Bu mevzudaki bilgi muhtaçlığının ehil kaynak ve şahıslardan edinilmesi ve paylaşım yapılırken pek dikkatli olunması gerekiyor.
–bir daha bir Müslüman nasıl ki gerçek ömründe inanç yapısına uymayan ortamlara girmekten imtina ediyorsa birebiri toplumsal medya için de geçerli olmalı. Allah Rasulu’nun “Kişi arkadaşının dini üzeredir” hadisi minavlinde toplumsal medyada da “takıldığımız” ortamlar, Allah isteğine uygun olmayan yerler olmamalı.
MAHREMİYETE DİKKAT EDİLMELİ
–Kul hakkının sadece gerçek hayata ilişkin bir kavram olduğu yanılgısına düşmek de büyük yanılgı. Toplumsal hayatta İslam’ın haram kıldığı, lakap takma, karalama, alay etme, insanların özel hayatını ifşa etme üzere gibi davranışlar toplumsal medyada da haram ve bunlar yapıldığı takdirde helallik alınması gerekiyor.
–Tesettür ve mahremiyetimize gerçek hayatta gösterdiğimiz itinası toplumsal medyada da göstermemiz gerekiyor alışılmış. Işık müddeti 30 ve 31. ayetler’de, “Mümin erkeklere söyle, gözlerini haramdan sakınsınlar ve iffetlerini korusunlar. Bu onlar için daha arındırıcıdır. Allah onların bütün yaptıklarından haberdardır. Mümin bayanlara da söyle, gözlerini haramdan sakınsınlar ve iffetlerini korusunlar. Dışarıda kalanlardan diğer ziynetlerini göstermesinler…” halinde hudutları çizilen tesettür ve mahremiyet kavramları toplumsal medya için de geçerli.
TOPLUMSAL BİRLİK ZEDELENMEMELİ
–Günümüzde yaşanan toplumsal hadiselerde yahut afet vakit içinderında vatandaşlar bilgi almak için sık sık toplumsal medyaya başvuruyor. Doğruluğu kanıtlanmayan biroldukça bilgi bu platformlarda paylaşılıyor ve bu kimi vakit infiale niye oluyor. Bizim inancımıza bakılırsa “Mü’minler lakin kardeştir.” O yüzden toplumsal medyayı kullanırken de bu şuurda olup, toplumsal beraberliği zedeleyici paylaşımlardan uzak durmamız gerekiyor.
–Toplumsal medya gösteriş yapmak için kullanılan bir alana dönüşmüş durumda. Müslümanlar, yaptıkları uygunlukları Allah isteği için yapmakla mükelleftir. O yüzden Müslümanlar ilgi odağı haline gelmek üzere sebeplerle yaptığı güzellikleri toplumsal medyadan reklam ederse ahlaki açıdan büyük bir yanılgıya düşmüş olur.
–Toplumsal medya kullanmasının büyük bir vakit aldığı da her insanın malumu. Vakit zaman bağımlılık düzeyine çıkan bu durum niçiniyle bireylerin aile bağları, toplumsal ömrü hatta ibadetleri de ziyan nazaranbiliyor. Toplumsal medyanın ibadetleri huşudan uzak bir biçimde geçiştirilmesine niye olması da bir Müslümana verebileceği en büyük ziyanlardan.
21. yüzyıl teknoloji ve bağlantının en süratli ilerlediği asır olarak dünya tarihinde yer etti. Dünyayı küresel bir köy haline getiren bu gelişmeler, vakit ve uzaklık üzere algıları da zıt yüz etti. Bilgiye ulaşma suratı dünya tarihinin hiç bir devrinde olmadığı kadar süratli hale geldi. İnternetin etkileşime açık olan alanına ise “sosyal medya” ismi verildi. Toplumsal medya denilen bu kısımda, beşerler birbirleriyle irtibat halinde oldukları ve birebir alanı paylaştıkları için anlık olarak his, niyet ve durumlarını öbür beşerlerle paylaşıyor. Yahut paylaşımları takip edip, beğeni ve yorumlarla “sosyalliğini” geliştiriyor.
Facebook, Twitter, İnstagram, WhatsApp üzere uygulamalar üzerinden ilerleyen bu sistemin en büyük handikapı ise insanlara kimliksizlik vermesi. Bireyler, gerçek kimliklerini gizleyerek her türlü platformda yer alma bahtına sahip. Bu durum da gerçek hayatta yapılması düşünülmeyen şeyleri yapmak için bir cüret veriyor.
ÇERÇEVESİ ÇİZİLDİ
Ayrıyeten paylaşılan temelsiz yahut çarpıtılmış bilgiler, günahsız insanların maksat gösterilip linç edilmesi, kutsal bedellere yapılan hakaretler üzere bir epeyce paylaşım bu platformlarda yer alıyor. Müslüman olarak çağın gerisinde kalmamız düşünülemez elbette. Bir Müslümanın toplumsal medyada nasıl davranması, toplumsal medyayı nasıl kullanımı gerektiği uzun müddettir tartışılan ve alanında uzman din adamları tarafınca çerçevesi çizilmeye çalışılan bir konuydu. Diyanet İşleri Başkanlığı da bu gereksinime binaen Müslüman bireylerin “Sosyal Medya Ahlakı”nı belirleyen kolektif bir kitap yayınladı. Alanında uzman hocaların hazırladığı yazılardan oluşan kitapta nasıl bir toplumsal medya ahlakı belirlendiğini sizler için toparladık.
EHİL KAYNAKLAR TAKİP EDİLMELİ
–Öncelikle toplumsal medyada dine ait verilen bilgiler konusunda hassasiyet gösterilmeli. Kaynağından emin olunmayan ayrıntıların yayılması, bu bahiste kasıtlı olarak yanlış bilgiler paylaşanlara istemeden de olsa yardım edilmesini sağlıyor. Bu mevzudaki bilgi muhtaçlığının ehil kaynak ve şahıslardan edinilmesi ve paylaşım yapılırken pek dikkatli olunması gerekiyor.
–bir daha bir Müslüman nasıl ki gerçek ömründe inanç yapısına uymayan ortamlara girmekten imtina ediyorsa birebiri toplumsal medya için de geçerli olmalı. Allah Rasulu’nun “Kişi arkadaşının dini üzeredir” hadisi minavlinde toplumsal medyada da “takıldığımız” ortamlar, Allah isteğine uygun olmayan yerler olmamalı.
MAHREMİYETE DİKKAT EDİLMELİ
–Kul hakkının sadece gerçek hayata ilişkin bir kavram olduğu yanılgısına düşmek de büyük yanılgı. Toplumsal hayatta İslam’ın haram kıldığı, lakap takma, karalama, alay etme, insanların özel hayatını ifşa etme üzere gibi davranışlar toplumsal medyada da haram ve bunlar yapıldığı takdirde helallik alınması gerekiyor.
–Tesettür ve mahremiyetimize gerçek hayatta gösterdiğimiz itinası toplumsal medyada da göstermemiz gerekiyor alışılmış. Işık müddeti 30 ve 31. ayetler’de, “Mümin erkeklere söyle, gözlerini haramdan sakınsınlar ve iffetlerini korusunlar. Bu onlar için daha arındırıcıdır. Allah onların bütün yaptıklarından haberdardır. Mümin bayanlara da söyle, gözlerini haramdan sakınsınlar ve iffetlerini korusunlar. Dışarıda kalanlardan diğer ziynetlerini göstermesinler…” halinde hudutları çizilen tesettür ve mahremiyet kavramları toplumsal medya için de geçerli.
TOPLUMSAL BİRLİK ZEDELENMEMELİ
–Günümüzde yaşanan toplumsal hadiselerde yahut afet vakit içinderında vatandaşlar bilgi almak için sık sık toplumsal medyaya başvuruyor. Doğruluğu kanıtlanmayan biroldukça bilgi bu platformlarda paylaşılıyor ve bu kimi vakit infiale niye oluyor. Bizim inancımıza bakılırsa “Mü’minler lakin kardeştir.” O yüzden toplumsal medyayı kullanırken de bu şuurda olup, toplumsal beraberliği zedeleyici paylaşımlardan uzak durmamız gerekiyor.
–Toplumsal medya gösteriş yapmak için kullanılan bir alana dönüşmüş durumda. Müslümanlar, yaptıkları uygunlukları Allah isteği için yapmakla mükelleftir. O yüzden Müslümanlar ilgi odağı haline gelmek üzere sebeplerle yaptığı güzellikleri toplumsal medyadan reklam ederse ahlaki açıdan büyük bir yanılgıya düşmüş olur.
–Toplumsal medya kullanmasının büyük bir vakit aldığı da her insanın malumu. Vakit zaman bağımlılık düzeyine çıkan bu durum niçiniyle bireylerin aile bağları, toplumsal ömrü hatta ibadetleri de ziyan nazaranbiliyor. Toplumsal medyanın ibadetleri huşudan uzak bir biçimde geçiştirilmesine niye olması da bir Müslümana verebileceği en büyük ziyanlardan.