- Katılım
- 30 May 2021
- Mesajlar
- 2,742
Turhan, yaz dönemi niçiniyle sakin bir periyot yaşandığını ancak bunun kısa vakitte değişeceğini belirterek uyardı.
Karar gazetesinden Hava Asal’a konuşan Turhan Milletlerarası Finans Enstitüsü (IIF), 23 Temmuz’da yayımladığı son raporda Türkiye iktisadının kredi genişlemesi belirtileri taşıdığını deklare etti.
Ayrıyeten memleketler arası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, gelişen ülke bankalarının varlık riskleri ile ilgili hazırladığı raporda Nijerya’dan daha sonra varlık risklerinin en çok artmasının beklendiği ikinci ülke olarak Türkiye’yi öngördüklerini belirtti.
Turhan şöyleki konuştu:
“Enteresan bir şey oldu. Allah’ın sevdiği kuluyuz herbiçimde. Memleketler arası piyasalar bizim tatil olduğumuz gün baya sert bir düşüş yaşadı ancak daha sonra toparlandı. Biz bundan tatil olmamız niçiniyle etkilenmedik. Bu sallantıdan kurtulmamız bir şey söz etmez önümüzde ağır bir biçimde duran problemler var.
Önümüzde duran en kıymetli ve çözülmemiş olan sorun; yüksek enflasyondur. Enflasyon daha da artacak. Eylül ayına kadar enflasyonda yüzde 20 seviyelerini goreceğiz. 2.5 puanlık bir artış bekliyorum.”
Büyüme devam edecek ancak süratte yavaşlama olacak
Turhan, önümüzdeki günlerde iktisadın büyümeye devam edeceğini söyleyerek şu tabirleri kullandı:
“Bu yüksek enflasyonla birlikte iktisadi faaliyette bakılırsace bir yavaşlama olacak. Yıllık olarak biz yüksek büyüme görmeye devam edeceğiz fakat bununla birlikte yükseliş ivmesini de kaybedecek. Şöyle düşünün; bir araçtasınız araç saatte 120 km süratle gidiyor. daha sonra aracın suratı saatte 60 km’ye düşüyor. Lakin araç ilerlemeye devam ediyor. Bizde de büyüme bu biçimde olacak. Türkiye için bir başka risk de bankaların problemli kredileri. Bu sorun son vakit içinderda gündeme sık sık gelmeye başladı. O önemli bir sorun. Hem iktisat birebir vakitte siyasi risk olan bu iki büyük sorun çözülmemiş vaziyette duruyor.”
Turhan şu biçimde devam etti:
“Finans Ensitüsü’nün kredi genişlemesi beklediğine dair açıklamasını Türkiye’nin ithalat sayıları desteklemiyor. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 87’nin üstünde o denli bir kredi genişlemesi olsa ithalat bu kadar sonlu kalmaz. O genişlemeyi ithalat sayılarında da görürüz. Küçük ve orta uzunluk işletmelerde önemli bir eza var. Büyük işletmeler durumlarını yönetim ediyorlar fakat küçük ve orta uzunluk işletmelerde zahmet var.
Ayrıyeten pandemi niçiniyle bir süre hükümet şirketleri kredi vererek destekledi. Kredilerin geri ödeme periyotları yaklaştı. ötürüsıyla hem bu küçük ve orta uzunluk işletmeler kendilerini toparlamadan çektikleri kredilerin geri ödemesi ile karşı karşıya kalacak. Bu işletmeler kredilerini nasıl ödeyecek? Bu ortada inşaat bölümünde bir duraklama var.
Dolaysıyla bunların tesiriyle hükümet KGF (Kredi Garanti Fonu) gibisi bir kredi genişlemesini gündeme getirebilir. Bu değerli bir risktir. niye risk diyorum? Aslında KGF iktisat için gerekli bir şey. Ama bu kredi genişlemesi olduğu anda ithalat artacak. Bu da dövize talebi artıracak. Dövize talep birlikteinde fiyat artışını da getirecek. Türkiye’nin döviz sorunu ise hala çözülebilmiş değil. Bakın bir süre evvel BOTAŞ Merkez Bankası’ndan döviz satın aldı. Piyasadan almaya kalksa 200 milyar dolarlık dövizi talebi kurda büyük bir hareket yaratabileceğinden telaş edildi. Satıcı yok zira. Demek ki dövize talep olduğu vakit kur artacak.”
Türk iktisadı şeytan üçgenine hapsolmuş durumda
Turhan, iktisat kıskaca yakalanmış durumda diyerek kelamlarını şöyleki sürdürdü:
“Sayın Cumhurbaşkanı bir konuşmasında ekonomiyi kur, enflasyon, faiz parantezine sıkıştırmaya çalışıyorlar dedi. Aslında 2018’den bu yana izlenen siyasetlerle şahsen hükümet ekonomiyi kredi büyümesi, cari açık, kur artışı, enflasyon, şeytan üçgenine hapsetmiş vaziyette. Yani Türkiye’nin önünde iktisat açısından açmaz durum kelam konusudur. Ekonomiyi canlandırmak için gerekli sistem işlemiyor. Zira bankalarda önemli problemler var. Bu problemleri çözecek yapısal ıslahatlar yapılmıyor. Türkiye’ye sermaye girişi sağlanamıyor.
Dolaysıyla bankaların bu kredi genişlemesi düzeneği kendi kendine piyasa dinamikleri içerisinde sağlıklı bir biçimde çalışmıyor. Hükümetin yaptığı müdahaleler ise enflasyonu, cari açığı ve kuru artırıyor. Dolaysıyla önümüzde ‘kırk katır mı kırk satır mı?’ seçeneği var. Ne yazık ki hükümetin izlediği siyasetler Türkiye’yi bu biçimde bir açmaza sıkıştırdı. Tüm bunların tesirini bu yılın sonunda bir daha sonraki yılın başında nazaranceğiz.”
Karar gazetesinden Hava Asal’a konuşan Turhan Milletlerarası Finans Enstitüsü (IIF), 23 Temmuz’da yayımladığı son raporda Türkiye iktisadının kredi genişlemesi belirtileri taşıdığını deklare etti.
Ayrıyeten memleketler arası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, gelişen ülke bankalarının varlık riskleri ile ilgili hazırladığı raporda Nijerya’dan daha sonra varlık risklerinin en çok artmasının beklendiği ikinci ülke olarak Türkiye’yi öngördüklerini belirtti.
Turhan şöyleki konuştu:
“Enteresan bir şey oldu. Allah’ın sevdiği kuluyuz herbiçimde. Memleketler arası piyasalar bizim tatil olduğumuz gün baya sert bir düşüş yaşadı ancak daha sonra toparlandı. Biz bundan tatil olmamız niçiniyle etkilenmedik. Bu sallantıdan kurtulmamız bir şey söz etmez önümüzde ağır bir biçimde duran problemler var.
Önümüzde duran en kıymetli ve çözülmemiş olan sorun; yüksek enflasyondur. Enflasyon daha da artacak. Eylül ayına kadar enflasyonda yüzde 20 seviyelerini goreceğiz. 2.5 puanlık bir artış bekliyorum.”
Büyüme devam edecek ancak süratte yavaşlama olacak
Turhan, önümüzdeki günlerde iktisadın büyümeye devam edeceğini söyleyerek şu tabirleri kullandı:
“Bu yüksek enflasyonla birlikte iktisadi faaliyette bakılırsace bir yavaşlama olacak. Yıllık olarak biz yüksek büyüme görmeye devam edeceğiz fakat bununla birlikte yükseliş ivmesini de kaybedecek. Şöyle düşünün; bir araçtasınız araç saatte 120 km süratle gidiyor. daha sonra aracın suratı saatte 60 km’ye düşüyor. Lakin araç ilerlemeye devam ediyor. Bizde de büyüme bu biçimde olacak. Türkiye için bir başka risk de bankaların problemli kredileri. Bu sorun son vakit içinderda gündeme sık sık gelmeye başladı. O önemli bir sorun. Hem iktisat birebir vakitte siyasi risk olan bu iki büyük sorun çözülmemiş vaziyette duruyor.”
Turhan şu biçimde devam etti:
“Finans Ensitüsü’nün kredi genişlemesi beklediğine dair açıklamasını Türkiye’nin ithalat sayıları desteklemiyor. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 87’nin üstünde o denli bir kredi genişlemesi olsa ithalat bu kadar sonlu kalmaz. O genişlemeyi ithalat sayılarında da görürüz. Küçük ve orta uzunluk işletmelerde önemli bir eza var. Büyük işletmeler durumlarını yönetim ediyorlar fakat küçük ve orta uzunluk işletmelerde zahmet var.
Ayrıyeten pandemi niçiniyle bir süre hükümet şirketleri kredi vererek destekledi. Kredilerin geri ödeme periyotları yaklaştı. ötürüsıyla hem bu küçük ve orta uzunluk işletmeler kendilerini toparlamadan çektikleri kredilerin geri ödemesi ile karşı karşıya kalacak. Bu işletmeler kredilerini nasıl ödeyecek? Bu ortada inşaat bölümünde bir duraklama var.
Dolaysıyla bunların tesiriyle hükümet KGF (Kredi Garanti Fonu) gibisi bir kredi genişlemesini gündeme getirebilir. Bu değerli bir risktir. niye risk diyorum? Aslında KGF iktisat için gerekli bir şey. Ama bu kredi genişlemesi olduğu anda ithalat artacak. Bu da dövize talebi artıracak. Dövize talep birlikteinde fiyat artışını da getirecek. Türkiye’nin döviz sorunu ise hala çözülebilmiş değil. Bakın bir süre evvel BOTAŞ Merkez Bankası’ndan döviz satın aldı. Piyasadan almaya kalksa 200 milyar dolarlık dövizi talebi kurda büyük bir hareket yaratabileceğinden telaş edildi. Satıcı yok zira. Demek ki dövize talep olduğu vakit kur artacak.”
Türk iktisadı şeytan üçgenine hapsolmuş durumda
Turhan, iktisat kıskaca yakalanmış durumda diyerek kelamlarını şöyleki sürdürdü:
“Sayın Cumhurbaşkanı bir konuşmasında ekonomiyi kur, enflasyon, faiz parantezine sıkıştırmaya çalışıyorlar dedi. Aslında 2018’den bu yana izlenen siyasetlerle şahsen hükümet ekonomiyi kredi büyümesi, cari açık, kur artışı, enflasyon, şeytan üçgenine hapsetmiş vaziyette. Yani Türkiye’nin önünde iktisat açısından açmaz durum kelam konusudur. Ekonomiyi canlandırmak için gerekli sistem işlemiyor. Zira bankalarda önemli problemler var. Bu problemleri çözecek yapısal ıslahatlar yapılmıyor. Türkiye’ye sermaye girişi sağlanamıyor.
Dolaysıyla bankaların bu kredi genişlemesi düzeneği kendi kendine piyasa dinamikleri içerisinde sağlıklı bir biçimde çalışmıyor. Hükümetin yaptığı müdahaleler ise enflasyonu, cari açığı ve kuru artırıyor. Dolaysıyla önümüzde ‘kırk katır mı kırk satır mı?’ seçeneği var. Ne yazık ki hükümetin izlediği siyasetler Türkiye’yi bu biçimde bir açmaza sıkıştırdı. Tüm bunların tesirini bu yılın sonunda bir daha sonraki yılın başında nazaranceğiz.”