- Katılım
- 30 May 2021
- Mesajlar
- 2,742
Dünya gazetesinden Alaattin Aktaş’ın yazısına göre, “Fark döviz hesaplarında hayli dikkat cazibeli. Vatandaşın hesabına yüzde 1 bile faiz verilmeyen dolarda kimlere, hangi bankalar tarafınca ve hangi münasebetle yüzde 3.84 faiz uygulandı?”.
Aktaş’ın yazısı şu haldı:
Hem bu yüksek faiz için sır üzere saklanıyor diyeceğiz, tıpkı vakitte oranları sıralayacağız, bu natürel ki bir çelişki üzere görülebilir. O denli ya, biz bu faiz oranlarını nereden öğreneceğiz ki…
Bu oranlar herkese açık bir kaynakta ilan ediliyor. Merkez Bankası, her ay bankaların mevduata “fiilen uyguladıkları azami faiz oranı”nı para cinslerine ve vadelere bakılırsa ilan ediyor. Merak eden Merkez Bankası’nın web sayfasında bu oranları bakılırsabilir.
Dolara yüzde 3.84 faiz olur mu?
Oluyor! Ortalama faiz yüzde 1 bile değilken yüzde 3.84 faiz oluyor!
Merkez Bankası dataları, fiilen uygulanan en yüksek faizde mayıs ayındaki durumu gösteriyor ve buna göre kelam konusu ay bir ya da birden çok banka bir aya kadar vadeli dolar cinsi mevduata tam yüzde 3.84 faiz uygulamış. Dolar cinsi mevduatın mayıs ayındaki ortalama faizi mi, sadece yüzde 0.89. Yani ortada tam 2.95 puanlık fark var.
Euro cinsi mevduattaki rekor ise altı aya kadar vadeli mevduatta ve oran yüzde 2.25. Bu vade ve bu parada ortalama faiz yüzde 0.43, fark da 1.82 puan.
Türk Lirası cinsi mevduatta da azami faiz vadelere göre yüzde 20 ile yüzde 20.94 içinde değişiyor ve ortalama faiz ile ortada 1.46 ile 4.61 puan ortası fark oluşmuş durumda.
Yani vatandaşın neredeyse tümü denilebilecek epeyce büyük bir kesiti lakin enfl asyon kadar faiz alabilirken, döviz hesabına neredeyse hiç faiz elde edemiyorken, birileri sahiden şahane oranlardan yararlanabiliyor.
Artık sormak hakkımız değil mi:
“bu biçimdesine yüksek faizi kim, yani hangi bankalar, kimlere ve niçin uyguluyor?”
BU FAİZİ VEREN BANKA DÜŞÜNCEDE DEMEK MİDİR?
bu biçimdesine yüksek faizi uygulamanın şubelerin yetkisinde olmadığını biliyoruz. Bu oranlar daha zirvede kararlaştırılıyor. Lakin niye?
Tablomuzdaki oranlara dönelim… Mayıs ayında bir aya kadar vadeli döviz cinsi mevduata yüzde 3.84 faiz verildiğini belirttik. Artık bu faiz, laf olsun diye mesela 1.000 dolar fiyatındaki bir mevduata verilmez. Yüksek faiz uygulamış olmak bir övünç kaynağı değil ki banka bu biçimde bir yola başvursun. Demek ki bu faizi veren banka ya da bankalar yüklü ölçüde dolara gereksinim duydu ve o parayı çekebilmek için de birine ya da birilerine bu faizi verdi.
Yüksek ölçüde dövizi olan kişi ya da bireylerle banka içindeki bağlantı nasıl kuruluyor?
Ya da yüksek ölçüden ne anlamamız gerekiyor; 100 bin dolar mı, 1 milyon dolar mı?
Herbiçimde bir banka bir şahısta yüklü döviz olduğunu ya biliyor ya da onun piyasadan döviz toplayabileceğinden emin ve o şahsa bu biçimde bir faiz oranı teklif ediyor.
Tahminen aykırısı oluyor ve elinde yüklü ölçüde döviz olan ya da döviz temin edebilecek durumda bulunan şahıs bankaya “Şu faizle şu kadar döviz getiririm” diyor.
Herkes yüksek faiz elde etmek ister de asıl soru şu:
“Bir banka gereksinimi olmasa durup dururken bu biçimdesine bir faiz yükü altına girmeyeceğine nazaran, o banka sanki zahmette demek midir?
bu biçimdesine yüksek faiz veren bankalar BDDK tarafınca mercek altına alınmakta mıdır?
Örneğin mayısta dolara yüzde 3.84 veren özel banka ve yüzde 3 faiz veren kamu bankası (ya da bankaları) rastgele bir incelemeye tabi tutulmuş mudur?”
YÜKSEK FAİZDE KAMU BANKALARININ DURUMU NE?
Fiilen uygulanan en yüksek faizle ilgili datalar iki kısım halinde açıklanıyor. Birinde kamu bankaların faizini görüyoruz, başkasında kamu bankaları da dahil tüm bankaların faizini.
Özel bankalar ayrıyeten açıklanmıyor lakin şayet tüm bankaların faizi kamu bankalarından yüksekse farkın özel bankalardan kaynaklandığı ortaya çıkıyor.
Lakin şayet rastgele bir faiz tüm bankalar ve kamu bankaları için eşit ise, o durumda şunu söylemek gerekiyor:
“Bu oran ya bir kamu bankası ya da kamu bankalarından dolayı bu seviyede yahut kamunun yanı sıra özel bankalarda da bu oranı uygulayan var.”
Örnek verelim. Dolar cinsi mevduatta üç ve altı aya kadar vadeli ile bir yıldan uzun vadelinin faizi kamu bankalarında ve tüm bankalarda birebir.
Euro cinsi mevduatta ise bir aya ve bir yıla kadar vadeli ile bir yıldan uzun vadelinin faizi tıpkı seviyede.
Yani eşitlik olan vadelerde tavan oranlar ya sadece kamu bankalarından kaynaklandı ya da kamu bankalarıyla birlikte özel bankalardan da bu oranları verenler oldu.
Fakat hani milimi milimine denir ya, onbinde hanelerinin bile birebir olması tesadüf müdür? ötürüsıyla güya bu tıpkı olan oranlar biraz kamu bankalarından kaynaklanmış üzere durmaktadır.
Yazının tamamını okumak için tıklayın
Aktaş’ın yazısı şu haldı:
Hem bu yüksek faiz için sır üzere saklanıyor diyeceğiz, tıpkı vakitte oranları sıralayacağız, bu natürel ki bir çelişki üzere görülebilir. O denli ya, biz bu faiz oranlarını nereden öğreneceğiz ki…
Bu oranlar herkese açık bir kaynakta ilan ediliyor. Merkez Bankası, her ay bankaların mevduata “fiilen uyguladıkları azami faiz oranı”nı para cinslerine ve vadelere bakılırsa ilan ediyor. Merak eden Merkez Bankası’nın web sayfasında bu oranları bakılırsabilir.
Dolara yüzde 3.84 faiz olur mu?
Oluyor! Ortalama faiz yüzde 1 bile değilken yüzde 3.84 faiz oluyor!
Merkez Bankası dataları, fiilen uygulanan en yüksek faizde mayıs ayındaki durumu gösteriyor ve buna göre kelam konusu ay bir ya da birden çok banka bir aya kadar vadeli dolar cinsi mevduata tam yüzde 3.84 faiz uygulamış. Dolar cinsi mevduatın mayıs ayındaki ortalama faizi mi, sadece yüzde 0.89. Yani ortada tam 2.95 puanlık fark var.
Euro cinsi mevduattaki rekor ise altı aya kadar vadeli mevduatta ve oran yüzde 2.25. Bu vade ve bu parada ortalama faiz yüzde 0.43, fark da 1.82 puan.
Türk Lirası cinsi mevduatta da azami faiz vadelere göre yüzde 20 ile yüzde 20.94 içinde değişiyor ve ortalama faiz ile ortada 1.46 ile 4.61 puan ortası fark oluşmuş durumda.
Yani vatandaşın neredeyse tümü denilebilecek epeyce büyük bir kesiti lakin enfl asyon kadar faiz alabilirken, döviz hesabına neredeyse hiç faiz elde edemiyorken, birileri sahiden şahane oranlardan yararlanabiliyor.
Artık sormak hakkımız değil mi:
“bu biçimdesine yüksek faizi kim, yani hangi bankalar, kimlere ve niçin uyguluyor?”
BU FAİZİ VEREN BANKA DÜŞÜNCEDE DEMEK MİDİR?
bu biçimdesine yüksek faizi uygulamanın şubelerin yetkisinde olmadığını biliyoruz. Bu oranlar daha zirvede kararlaştırılıyor. Lakin niye?
Tablomuzdaki oranlara dönelim… Mayıs ayında bir aya kadar vadeli döviz cinsi mevduata yüzde 3.84 faiz verildiğini belirttik. Artık bu faiz, laf olsun diye mesela 1.000 dolar fiyatındaki bir mevduata verilmez. Yüksek faiz uygulamış olmak bir övünç kaynağı değil ki banka bu biçimde bir yola başvursun. Demek ki bu faizi veren banka ya da bankalar yüklü ölçüde dolara gereksinim duydu ve o parayı çekebilmek için de birine ya da birilerine bu faizi verdi.
Yüksek ölçüde dövizi olan kişi ya da bireylerle banka içindeki bağlantı nasıl kuruluyor?
Ya da yüksek ölçüden ne anlamamız gerekiyor; 100 bin dolar mı, 1 milyon dolar mı?
Herbiçimde bir banka bir şahısta yüklü döviz olduğunu ya biliyor ya da onun piyasadan döviz toplayabileceğinden emin ve o şahsa bu biçimde bir faiz oranı teklif ediyor.
Tahminen aykırısı oluyor ve elinde yüklü ölçüde döviz olan ya da döviz temin edebilecek durumda bulunan şahıs bankaya “Şu faizle şu kadar döviz getiririm” diyor.
Herkes yüksek faiz elde etmek ister de asıl soru şu:
“Bir banka gereksinimi olmasa durup dururken bu biçimdesine bir faiz yükü altına girmeyeceğine nazaran, o banka sanki zahmette demek midir?
bu biçimdesine yüksek faiz veren bankalar BDDK tarafınca mercek altına alınmakta mıdır?
Örneğin mayısta dolara yüzde 3.84 veren özel banka ve yüzde 3 faiz veren kamu bankası (ya da bankaları) rastgele bir incelemeye tabi tutulmuş mudur?”
YÜKSEK FAİZDE KAMU BANKALARININ DURUMU NE?
Fiilen uygulanan en yüksek faizle ilgili datalar iki kısım halinde açıklanıyor. Birinde kamu bankaların faizini görüyoruz, başkasında kamu bankaları da dahil tüm bankaların faizini.
Özel bankalar ayrıyeten açıklanmıyor lakin şayet tüm bankaların faizi kamu bankalarından yüksekse farkın özel bankalardan kaynaklandığı ortaya çıkıyor.
Lakin şayet rastgele bir faiz tüm bankalar ve kamu bankaları için eşit ise, o durumda şunu söylemek gerekiyor:
“Bu oran ya bir kamu bankası ya da kamu bankalarından dolayı bu seviyede yahut kamunun yanı sıra özel bankalarda da bu oranı uygulayan var.”
Örnek verelim. Dolar cinsi mevduatta üç ve altı aya kadar vadeli ile bir yıldan uzun vadelinin faizi kamu bankalarında ve tüm bankalarda birebir.
Euro cinsi mevduatta ise bir aya ve bir yıla kadar vadeli ile bir yıldan uzun vadelinin faizi tıpkı seviyede.
Yani eşitlik olan vadelerde tavan oranlar ya sadece kamu bankalarından kaynaklandı ya da kamu bankalarıyla birlikte özel bankalardan da bu oranları verenler oldu.
Fakat hani milimi milimine denir ya, onbinde hanelerinin bile birebir olması tesadüf müdür? ötürüsıyla güya bu tıpkı olan oranlar biraz kamu bankalarından kaynaklanmış üzere durmaktadır.
Yazının tamamını okumak için tıklayın