- Katılım
- 30 May 2021
- Mesajlar
- 2,756
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK) “Dijital Bankaların Faaliyet Temelleri ile Servis Modeli Bankacılığı Hakkında Yönetmelik”i Resmi Gazete’de yayımlandı.
Yönetmeliğin emeli, yalnızca elektronik bankacılık hizmetleri dağıtım kanalları üzerinden hizmet veren şubesiz bankaların faaliyetlerine ve bankacılık hizmetlerinin finansal teknoloji şirketleri ve başka işletmelere bir servis modeli olarak sunulabilmesine ait tarz ve asılların belirlenmesi olarak gösterildi.
Dijital bankacılıkta 1 milyar liralık tartışma
Buna nazaran, dijital bankalar, bu Yönetmelikte ya da ilgili alt düzenlemelerde aksi belirtilmediği sürece, mevduat ya da iştirak bankası olmalarına bakılırsa, kredi kuruluşlarının gerçekleştirebileceği tüm faaliyetleri yerine getirebilecekler. Dijital bankalar, Kanun ve ilgili düzenlemeler çerçevesinde kredi kuruluşlarının uymakla yükümlü olduğu tüm mevzuat kararlarına ek olarak bu Yönetmelikte yer verilen kararlara de uymakla yükümlü olacaklar.
Dijital bankalar hangi alanlarda faaliyet gösterebilecek
Dijital bankaların kredi müşterileri, sırf finansal tüketicilerden ve KOBİ’lerden oluşabilecek.
Dijital bankaların, bankalar ortası piyasalarda ya da para ve sermaye piyasalarında faaliyet göstermek suretiyle Kanunun 48 inci hususunda kredi olarak sayılan süreçler gerçekleştirmesi, başka bankalara kredi kullandırması, KOBİ boyutunu aşan işletmeler için döviz kredisi kullandırması birinci fıkraya terslik teşkil etmez. Dijital bankalar, KOBİ boyutunu aşmayan işletmelere hizmet sunmaya başladıktan daha sonra, kelam konusu işletmelerin KOBİ boyutunu aşması durumunda, kelam konusu işletmeler bir daha KOBİ boyutu hudutlarına dâhil oluncaya kadar sırf, bu fıkrada KOBİ boyutunu aşan müşterilere sunulabileceği belirtilen hizmetleri sunabilecekler.
Yönetmeliğe nazaran, öbür faaliyet kısıtlamaları şöyle olacak:
“Dijital bankalar genel müdürlük ile genel müdürlüğe bağlı hizmet üniteleri haricinde muhabirlik, acentelik, temsilcilik üzere her ne isim altında olursa olsun teşkilatlanmaya gidemez, fizikî şube açamaz, genel müdürlüğe bağlı hizmet ünitelerini hedefi haricinde fizikî şube üzere kullandıramaz, dijital ortamda gerçekleştirilecek olanlar hariç kiralık kasa ve emanete alma süreçleri ile saklama hizmetlerini sunamaz. Bir şube üzere kullanılmadığı surece 6 ncı unsur uyarınca müşteri şikâyetlerini ele almak maksadıyla fizikî ofisler oluşturulması, pazarlama hizmetleri kapsamında alınan hizmetler de dâhil olmak üzere Dayanak Hizmetleri Yönetmeliğine uygun olarak dayanak hizmeti kuruluşlarından müşteri ile yüz yüze bağlantı kurulacak biçimde hizmet alınması ya da elektronik bankacılık hizmetleri dağıtım kanallarında başlayıp bu kanallarda fiili imkânsızlık niçiniyle tamamlanamayan ve 6 ncı hususta belirtilen fizikî erişim noktalarından da gerçekleştirilemeyen süreçlerin dijital bankanın kendi işçisi ya da takviye hizmeti aldığı kuruluş çalışanı vasıtasıyla müşteri ile yüz yüze bağlantı kurularak tamamlanması, bu fıkra kararlarına terslik teşkil etmez.
Dijital bankaların, bir müşterisine kullandırabileceği, kredi kartları ile gerçekleştirilen harcamalar ve nakit çekimleri ile kredili mevduat hesapları hariç olmak üzere, teminatsız nakdi tüketici kredilerinin toplamı, ilgili müşterinin beyan edilen ve dijital bankalarca teyit edilen aylık ortalama net gelirinin dört katını ve müşterinin aylık ortalama net gelirinin tespit edilememesi halinde on bin Türk Lirasını aşamaz. Şura bu kararda belirtilen oran ve fiyatı değiştirmeye yetkilidir. Gelirle ilişkili kelam konusu meblağ denetimleri, dijital bankanın sırf kendi müşterilerine yönelik kullandırdığı krediler için gerçekleştirilir. Dijital bankaların, müşterileri hakkında müşterinin kredi ödeme performansı, varlık ve yükümlülükleri, başka bankalarca bu şahıslara tahsis edilen kredi kartı limiti, ekonomik ve toplumsal statüsü, eğitim seviyesi, yaşı ve gibisi ödeme gücünün değerlendirilmesinde tesirli olabilecek konulara ait alacakları beyan ve temin edecekleri evraklar çerçevesinde, objektif kriterlere dayanmak kuralıyla kendi gelir varsayım modellerini kullanarak yapacakları değerlendirmeler sonucunda tespit edecekleri gelirler, bu fıkrada belirtilen gelir teyidi niteliği taşır. Kelam konusu gelir tespitine destek teşkil eden evrak ve kayıtların kontrole hazır bulundurulması ve dijital bankanın kullandığı gelir kestirim modellerinin bu evrak ve kayıtlara göre makul ve dengeli sonuçlar üretmesi kaidedir.
23/2/2016 tarihindeki ve 29633 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sistemik Değerli Bankalar Hakkında Yönetmeliğe nazaran ikinci kümede yer alan sistemik değerli bankalara uygulanan sistemik değerli banka tamponu, anılan Yönetmelikte düzenlenen yordam ve asıllara nazaran dijital bankalar için de kıyasen uygulanır.
Dijital bankanın, faaliyet müsaadesi sürecinde ya da faaliyet müsaadesi aldıktan daha sonra 9 uncu hususta belirtilen faaliyet müsaadesi için gerekli taban ödenmiş sermaye meblağını, nakden ve her türlü muvazaadan ari olarak ödenmiş olmak üzere, iki milyar beşyüz milyon Türk Lirasına çıkarması halinde, dijital bankanın yapacağı müracaat üzerine Heyet, yeni durumda risklerini yönetebileceğine kanaat getirdiği dijital bankalar için bu unsurda yer verilen faaliyet kısıtlamalarının büsbütün ya da uygun nazaranceği bir geçiş planı çerçevesinde kademeli olarak kaldırılmasına karar verebilir. Müracaatın Konseyce uygun görülerek faaliyet kısıtlarının büsbütün kaldırılması daha sonrasında, dijital bankanın, bu unsurda yer verilen faaliyet kısıtlamalarına tabi olmaksızın, başka kredi kuruluşlarının yapabileceği tüm bankacılık faaliyetlerini ilgili mevzuat çerçevesinde yerine getirmesi mümkün hale gelir. Heyet bu fıkrada yer verilen ödenmiş sermaye fiyatını artırmaya yetkilidir.
En az bir fizikî ofis koşulu aranacak
Dijital bankaların, müşteri şikâyetlerini ele almak üzere en az bir fizikî ofis kurması mecburî olacak.
Dijital bankalar kendi kuracakları ATM ağları ya da öteki ATM ağları üzerinden müşterilerine hizmet sunabilecek.
Dijital bankalar, 23/2/2006 tarihindeki ve 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu ile 6493 sayılı Kanun uyarınca ihraç edecekleri ödeme araçlarını kabul etmek üzere kendileriyle muahede yapan işyerleri vasıtasıyla, müşterilerine nakit çekim ya da ön ödemeli ödeme araçlarına bakiye yükleme hizmeti verebilecek. Kelam konusu hizmetlerin sunulması esnasında, fiyat bilgisini de içermek suretiyle sürecin gerçekleştirildiğinin teyit edildiğini gösterecek biçimde, müşteriye ödeme araçlarının kabul edildiği POS aygıtları üzerinden kâğıt ortamında ya da internet ve taşınabilir bankacılık dağıtım kanalları üzerinden sorgulama ve görüntüleme imkânı verecek biçimde elektronik ortamda, nakit ödeme ya da bakiye yükleme dokümanının bir nüshasının sunulması mecburî olacak.
Hizmet Sürekliliği Taahhüdü..
Dijital bankalar, sunmakta oldukları elektronik bankacılık hizmetleri için, her bir dağıtım kanalı bazında, taahhüt edilen süreklilik yüzdesi pahalarını internet sitelerinin ana sayfasında görünecek biçimde ilan edecekler. Dijital bankaların internet bankacılığı ve taşınabilir bankacılık dağıtım kanalları için taahhüt edilen süreklilik yüzdesi %99,8’den daha düşük bir kıymet olamayacak.
Dijital bankalar, sunmakta oldukları elektronik bankacılık hizmetleri için, her bir dağıtım kanalı bazında, taahhüt edilen ve gerçekleşen MTBF, MTTR ve süreklilik yüzdesi kıymetlerini Kurumun belirleyeceği yol ve asıllara bakılırsa raporlamakla yükümlü olacaklar.
Kuruluş ve Faaliyet Müsaadesi Genel Koşulları
Dijital bankaların kuruluş ve faaliyet müsaadesi genel koşulları, İTİY’de bankaların kuruluş ve faaliyet müsaadesi almalarına ait yer verilen koşullar olacak. Bu Yönetmelikte dijital bankaların kuruluş ve faaliyet müsaadesi koşullarına ait yer verilen kararlar, İTİY’de yer alan kararlar gizli kalmak üzere ek kararlar olarak uygulanacak.
Müracaat sahibinin hâkim ortaklarının teknoloji, elektronik ticaret ya da telekomünikasyon hizmetleri sunan hukukî bireyler olması durumunda, Heyet kelam konusu hâkim ortak hükmî bireylerin ya da bu hukuksal şahısların denetimini elinde bulunduran gerçek ve hukuksal bireylerin Türkiye’de yerleşik olmasını ve Türkiye’de yerleşik bireylerin borçluluk durumu ve mali gücüne ait ellerinde bulundurdukları risk bilgilerini paylaşmaya yönelik olarak Risk Merkezi ile bilgi alışverişi mukavelesi imzalamış olmalarını koşul koşabilecek.
Dünya
Yönetmeliğin emeli, yalnızca elektronik bankacılık hizmetleri dağıtım kanalları üzerinden hizmet veren şubesiz bankaların faaliyetlerine ve bankacılık hizmetlerinin finansal teknoloji şirketleri ve başka işletmelere bir servis modeli olarak sunulabilmesine ait tarz ve asılların belirlenmesi olarak gösterildi.
Dijital bankacılıkta 1 milyar liralık tartışma
Buna nazaran, dijital bankalar, bu Yönetmelikte ya da ilgili alt düzenlemelerde aksi belirtilmediği sürece, mevduat ya da iştirak bankası olmalarına bakılırsa, kredi kuruluşlarının gerçekleştirebileceği tüm faaliyetleri yerine getirebilecekler. Dijital bankalar, Kanun ve ilgili düzenlemeler çerçevesinde kredi kuruluşlarının uymakla yükümlü olduğu tüm mevzuat kararlarına ek olarak bu Yönetmelikte yer verilen kararlara de uymakla yükümlü olacaklar.
Dijital bankalar hangi alanlarda faaliyet gösterebilecek
Dijital bankaların kredi müşterileri, sırf finansal tüketicilerden ve KOBİ’lerden oluşabilecek.
Dijital bankaların, bankalar ortası piyasalarda ya da para ve sermaye piyasalarında faaliyet göstermek suretiyle Kanunun 48 inci hususunda kredi olarak sayılan süreçler gerçekleştirmesi, başka bankalara kredi kullandırması, KOBİ boyutunu aşan işletmeler için döviz kredisi kullandırması birinci fıkraya terslik teşkil etmez. Dijital bankalar, KOBİ boyutunu aşmayan işletmelere hizmet sunmaya başladıktan daha sonra, kelam konusu işletmelerin KOBİ boyutunu aşması durumunda, kelam konusu işletmeler bir daha KOBİ boyutu hudutlarına dâhil oluncaya kadar sırf, bu fıkrada KOBİ boyutunu aşan müşterilere sunulabileceği belirtilen hizmetleri sunabilecekler.
Yönetmeliğe nazaran, öbür faaliyet kısıtlamaları şöyle olacak:
“Dijital bankalar genel müdürlük ile genel müdürlüğe bağlı hizmet üniteleri haricinde muhabirlik, acentelik, temsilcilik üzere her ne isim altında olursa olsun teşkilatlanmaya gidemez, fizikî şube açamaz, genel müdürlüğe bağlı hizmet ünitelerini hedefi haricinde fizikî şube üzere kullandıramaz, dijital ortamda gerçekleştirilecek olanlar hariç kiralık kasa ve emanete alma süreçleri ile saklama hizmetlerini sunamaz. Bir şube üzere kullanılmadığı surece 6 ncı unsur uyarınca müşteri şikâyetlerini ele almak maksadıyla fizikî ofisler oluşturulması, pazarlama hizmetleri kapsamında alınan hizmetler de dâhil olmak üzere Dayanak Hizmetleri Yönetmeliğine uygun olarak dayanak hizmeti kuruluşlarından müşteri ile yüz yüze bağlantı kurulacak biçimde hizmet alınması ya da elektronik bankacılık hizmetleri dağıtım kanallarında başlayıp bu kanallarda fiili imkânsızlık niçiniyle tamamlanamayan ve 6 ncı hususta belirtilen fizikî erişim noktalarından da gerçekleştirilemeyen süreçlerin dijital bankanın kendi işçisi ya da takviye hizmeti aldığı kuruluş çalışanı vasıtasıyla müşteri ile yüz yüze bağlantı kurularak tamamlanması, bu fıkra kararlarına terslik teşkil etmez.
Dijital bankaların, bir müşterisine kullandırabileceği, kredi kartları ile gerçekleştirilen harcamalar ve nakit çekimleri ile kredili mevduat hesapları hariç olmak üzere, teminatsız nakdi tüketici kredilerinin toplamı, ilgili müşterinin beyan edilen ve dijital bankalarca teyit edilen aylık ortalama net gelirinin dört katını ve müşterinin aylık ortalama net gelirinin tespit edilememesi halinde on bin Türk Lirasını aşamaz. Şura bu kararda belirtilen oran ve fiyatı değiştirmeye yetkilidir. Gelirle ilişkili kelam konusu meblağ denetimleri, dijital bankanın sırf kendi müşterilerine yönelik kullandırdığı krediler için gerçekleştirilir. Dijital bankaların, müşterileri hakkında müşterinin kredi ödeme performansı, varlık ve yükümlülükleri, başka bankalarca bu şahıslara tahsis edilen kredi kartı limiti, ekonomik ve toplumsal statüsü, eğitim seviyesi, yaşı ve gibisi ödeme gücünün değerlendirilmesinde tesirli olabilecek konulara ait alacakları beyan ve temin edecekleri evraklar çerçevesinde, objektif kriterlere dayanmak kuralıyla kendi gelir varsayım modellerini kullanarak yapacakları değerlendirmeler sonucunda tespit edecekleri gelirler, bu fıkrada belirtilen gelir teyidi niteliği taşır. Kelam konusu gelir tespitine destek teşkil eden evrak ve kayıtların kontrole hazır bulundurulması ve dijital bankanın kullandığı gelir kestirim modellerinin bu evrak ve kayıtlara göre makul ve dengeli sonuçlar üretmesi kaidedir.
23/2/2016 tarihindeki ve 29633 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sistemik Değerli Bankalar Hakkında Yönetmeliğe nazaran ikinci kümede yer alan sistemik değerli bankalara uygulanan sistemik değerli banka tamponu, anılan Yönetmelikte düzenlenen yordam ve asıllara nazaran dijital bankalar için de kıyasen uygulanır.
Dijital bankanın, faaliyet müsaadesi sürecinde ya da faaliyet müsaadesi aldıktan daha sonra 9 uncu hususta belirtilen faaliyet müsaadesi için gerekli taban ödenmiş sermaye meblağını, nakden ve her türlü muvazaadan ari olarak ödenmiş olmak üzere, iki milyar beşyüz milyon Türk Lirasına çıkarması halinde, dijital bankanın yapacağı müracaat üzerine Heyet, yeni durumda risklerini yönetebileceğine kanaat getirdiği dijital bankalar için bu unsurda yer verilen faaliyet kısıtlamalarının büsbütün ya da uygun nazaranceği bir geçiş planı çerçevesinde kademeli olarak kaldırılmasına karar verebilir. Müracaatın Konseyce uygun görülerek faaliyet kısıtlarının büsbütün kaldırılması daha sonrasında, dijital bankanın, bu unsurda yer verilen faaliyet kısıtlamalarına tabi olmaksızın, başka kredi kuruluşlarının yapabileceği tüm bankacılık faaliyetlerini ilgili mevzuat çerçevesinde yerine getirmesi mümkün hale gelir. Heyet bu fıkrada yer verilen ödenmiş sermaye fiyatını artırmaya yetkilidir.
En az bir fizikî ofis koşulu aranacak
Dijital bankaların, müşteri şikâyetlerini ele almak üzere en az bir fizikî ofis kurması mecburî olacak.
Dijital bankalar kendi kuracakları ATM ağları ya da öteki ATM ağları üzerinden müşterilerine hizmet sunabilecek.
Dijital bankalar, 23/2/2006 tarihindeki ve 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu ile 6493 sayılı Kanun uyarınca ihraç edecekleri ödeme araçlarını kabul etmek üzere kendileriyle muahede yapan işyerleri vasıtasıyla, müşterilerine nakit çekim ya da ön ödemeli ödeme araçlarına bakiye yükleme hizmeti verebilecek. Kelam konusu hizmetlerin sunulması esnasında, fiyat bilgisini de içermek suretiyle sürecin gerçekleştirildiğinin teyit edildiğini gösterecek biçimde, müşteriye ödeme araçlarının kabul edildiği POS aygıtları üzerinden kâğıt ortamında ya da internet ve taşınabilir bankacılık dağıtım kanalları üzerinden sorgulama ve görüntüleme imkânı verecek biçimde elektronik ortamda, nakit ödeme ya da bakiye yükleme dokümanının bir nüshasının sunulması mecburî olacak.
Hizmet Sürekliliği Taahhüdü..
Dijital bankalar, sunmakta oldukları elektronik bankacılık hizmetleri için, her bir dağıtım kanalı bazında, taahhüt edilen süreklilik yüzdesi pahalarını internet sitelerinin ana sayfasında görünecek biçimde ilan edecekler. Dijital bankaların internet bankacılığı ve taşınabilir bankacılık dağıtım kanalları için taahhüt edilen süreklilik yüzdesi %99,8’den daha düşük bir kıymet olamayacak.
Dijital bankalar, sunmakta oldukları elektronik bankacılık hizmetleri için, her bir dağıtım kanalı bazında, taahhüt edilen ve gerçekleşen MTBF, MTTR ve süreklilik yüzdesi kıymetlerini Kurumun belirleyeceği yol ve asıllara bakılırsa raporlamakla yükümlü olacaklar.
Kuruluş ve Faaliyet Müsaadesi Genel Koşulları
Dijital bankaların kuruluş ve faaliyet müsaadesi genel koşulları, İTİY’de bankaların kuruluş ve faaliyet müsaadesi almalarına ait yer verilen koşullar olacak. Bu Yönetmelikte dijital bankaların kuruluş ve faaliyet müsaadesi koşullarına ait yer verilen kararlar, İTİY’de yer alan kararlar gizli kalmak üzere ek kararlar olarak uygulanacak.
Müracaat sahibinin hâkim ortaklarının teknoloji, elektronik ticaret ya da telekomünikasyon hizmetleri sunan hukukî bireyler olması durumunda, Heyet kelam konusu hâkim ortak hükmî bireylerin ya da bu hukuksal şahısların denetimini elinde bulunduran gerçek ve hukuksal bireylerin Türkiye’de yerleşik olmasını ve Türkiye’de yerleşik bireylerin borçluluk durumu ve mali gücüne ait ellerinde bulundurdukları risk bilgilerini paylaşmaya yönelik olarak Risk Merkezi ile bilgi alışverişi mukavelesi imzalamış olmalarını koşul koşabilecek.
Dünya