Borçlara revizyon geliyor! Dilek Güngör, Birileri ‘veriler makyajlanıyor’ diye bağırmaya başlayacak

Severus

Global Mod
Global Mod
Katılım
30 May 2021
Mesajlar
2,743
Sabah müellifi Dilek Güngör’ün köşe yazısından alıntı

Merkez Bankası değerli bir adım atıyor. Dış borç istatistikleri güncelleniyor. Revizyonla kısa vadeli dış borç, milletlerarası yatırım konumu, gerçek bölümün döviz varlık ve yükümlülükleri ile haftalık menkul değer istatistiklerinde revizyon olacak. Yarın prestijiyle bilgilerde farkı bakılırsaceğiz. Kısa vadeli dış borç stoku azalacak. CDS de bundan etkilenecek.

NE YAPILACAK?

Aslında borç istatistiklerinde tutarsızlıklar, memleketler arası standartlara uyumsuzluk, kısa-uzun vade ayrımı problemi Merkez Bankası’nın bir müddetdir gündeminde olan bir konu… Hatta ticari kredi istatistiklerindeki tutarsızlıkların giderilmesi için 2020’de TCMB ile TÜİK işbirliğiyle bir çalışma başlatılmıştı.

Biroldukça ülkede kullanılan direkt raporlama tekniği ile firma düzeyinde bilgi derlenmeye başlanmıştı. Fakat bunlar istatistiklere yansıtılmamıştı. Lider Şahap Kavcıoğlu’nun mevzuya epey kıymet verdiğini ve işi hızlandırdığını biliyorum. Artık bu datalar istatistiklerde görülecek.


En kapsamlı revizyon ticari kredilerin firmalardan direkt raporlama yoluyla derlenmesi olacak. Firmaların dış ticaretten kaynaklı ihracat alacakları ve ithalat borçları daha evvel gümrük beyannameleri temel alınarak var iseyımsal olarak borç istatistiklerine yansıyordu.

Fakat Türkiye’nin ithalatı ve vadeli ithalatında yapısal bir değişiklik olmamasına karşın son senelerda ithalat borçları dikkat alımlı biçimde artıyordu. Bunda firmaların gümrük beyannamelerinde bir kısım peşin alışları mal mukabili olarak raporlamalarının ve kabul kredili/vadeli akreditif yoluyla yaptıkları ithalatta kredi geri ödeme ayrıntılarını bankalara raporlamamaları tesirliydi.

Merkez Bankası, 2018’den beri, 15 milyon dolar üzeri yabancı para kredi riski bulunan firmalardan (döviz risklerinin takibi amacıyla) yabancı para borç ve alacaklarına ait raporlama alıyor. Bu firmalar Türkiye’nin toplam ithalatının yaklaşık yüzde 40’ını temsil ediyor. Bu firmaların raporladığı yurtdışı ticari borçlar var iseyımların çok altında…

Ülkelerin ticari kredi yükümlülüklerine baktığınızda da, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin “İthalat Borçları/İthalat” oranlarının ortalama ve medyan kıymetlerine kıyasla, Türkiye’nin oranı gorece yüksek… Gelişmekte olan ülkelerin 2020 yılı ortalaması yüzde 13 ve medyan kıymetleri yüzde 9, gelişmiş ülkelerin sırasıyla 10 ve 8 seviyesinde. Türkiye’nin ise bu vakitteki ithalat borçlarının ithalata oranı yüzde 26…


ötürüsıyla ticari krediler istatistiklerinde birtakım tutarsızlıklar var. TCMBTÜİK çalışmasıyla çeyreklik periyotlar prestijiyle toplam vadeli ithalatın ve ihracatın en az yüzde 80’ini temsil eden firmalardan ticari alacak ve borçlarını yurt içi-yurtdışı ayrımında, yabancı para kompozisyonlarını da içerecek biçimde raporlamaları isteniyor. Bu bulgular kısa vadeli dış borç istatistiklerinin yanı sıra Türkiye’nin Brüt Dış Borcu, Milletlerarası Yatırım Durumu, Firmaların Döviz Varlık ve Yükümlülükleri ile Ödemeler İstikrarı istatistiklerindeki yanlılıkların düzeltilmesine de katkı sunacak.

Eminim, birileri yarın itibaren bağırmaya başlayacak.

‘Vay bilgiler makyajlanıyor’ diye…


O denli diyenlere milletlerarası kuruluşların metodolojilerini adres gösterin.
Zira, memleketler arası metodolojiyi IMF yayımlanıyor. Bu revizyon da fonun İstatistik Departmanı ile temas halinde yapılıyor. İtalya’dan Endonezya’ya, Meksika’dan Brezilya’ya, Rusya’dan Malezya’ya ve Güney Afrika’ya kadar biroldukca ülke uygulamalarına da bakıldığını biliyorum.
O yüzden algı yapanlara kanmayın.
Datalar makyajlanmıyor, tersine milletlerarası standartlara uygun biçimde güncellenip, tutarsızlıklar gideriliyor.