- Katılım
- 30 May 2021
- Mesajlar
- 3,117
Böcekler, keneler, arılar, sivrisinekler… Yaz mevsiminde tabiatta daha fazla vakit geçirmemiz niçiniyle böcek sokmaları sıkça görülen meseleler içinde yer alıyor. Çeşitleri, zehirli olup olmadıkları ve bireyde alerjik tepki gelişip gelişmediği, böcek sokması daha sonrasında ortaya çıkan semptomların çeşidi ile şiddetini belirliyor. Çoklukla kaşıntı, ağrı ve şişme üzere yakınmalarla kısa müddette geçerken, kimi durumlarda ise ömrü tehdit edebilecek boyutlara ulaşabiliyor. Acıbadem Altunizade Hastanesi Acil Tıp Uzmanı Dr. Veysel Balcı, böcek sokmalarında birinci saatlerde rastgele bir tepki görülmese bile üzerinden saatler, hatta günler geçtikten daha sonra dahi önemli sıhhat sorunları gelişebileceği ikazında bulunarak, “Böcek sokmaları önemsenmeli ve en kısa vakitte sıhhat kuruluşuna başvurularak hekim denetiminden geçilmelidir” diyor. Acil Tıp Uzmanı Dr. Veysel Balcı yaz aylarında en sık görülen böcek sokmalarını anlattı; değerli teklifler ve ikazlarda bulundu.
BÖCEK SOKMALARI
Ekseriyetle ağrılı tesir yaratan tahtakurusu, pire ve kırkayak üzere böceklerin kimileri alerjik tepkiye ve bölgesel tahriş ile su toplayan kabarcıklara yol açabiliyor. Acil Tıp Uzmanı Dr. Veysel Balcı, böcek ısırığının etkisinin böceğin tipine ve kişinin hassaslığına bağlı olarak değişkenlik gösterdiğini belirterek, “Küçük yaşlarındaki çocuklar, alerjik bünyeye sahip olanlar, gebeler ve yaşlılar böcek sokmalarına karşı daha hassas oluyorlar. Bilhassa tropikal bölgelerde yaşayan böcek cinsleri önemli hastalıklar taşıyabiliyor” diyor. Isırılan bölgede apse ve irin üzere iltihap bulguları oluşmuş ve belirtiler 2 gün ortasında geçmemişse, bu tablo böcek sokmasının tehlikeli boyutta olduğu manasına geliyor ve vakit kaybetmeden hastaneye başvurulması gerekiyor” diyor.
Belirtileri neler?
Alerjik bir tepki kelam konusu değilse, ilkyardım tedavisi böcek ısırmasına karşı ekseriyetle kâfi geliyor. Böcek ısırığına daha fazla maruz kalmamak için böcek ilacı ve jel kullanmayı ihmal etmeyin. Böcek ısırığının olduğu bölgeyi su ve sabunla yıkayın. Bu bölgeye yapacağınız buz uygulamasıyla ağrı ile kaşıntının azalmasını sağlayabilirsiniz.
KENE ISIRIKLARI
İlkbahar ve yaz aylarında daha yaygın görülen keneler bedene bulaştıklarında; koltuk altlarına, kulak gerilerine, bacakların ortasına, dizlerin gerilerine, kasıklara yahut saçlı bölgelere yerleşiyorlar. Kan emerek beslenen öbür haşere cinslerinin bilakis, konaklarını ısırdıktan daha sonra 10 güne kadar cilde bağlı kalıyorlar. Zehirsiz kene ısırıkları çoklukla zararsız oluyor ve semptoma yol açmayabiliyor. Kene kaynaklı hastalıklar sıklıkla kene ısırmasından daha sonraki birkaç gün ile birkaç hafta ortasında gelişiyor ve çeşitli semptomlara niye olabiliyorlar. Kenenin olağan kaideler altında taşıdığı hastalıkla kişiyi enfekte etmesi için tipik olarak 24 saat beslenmesi gerekiyor. Bu sebeple kene ne kadar çabuk tanımlanıp çıkartılabilirse tedaviden o kadar olumlu sonuç alınıyor. Acil Tıp Uzmanı Dr. Veysel Balcı kenelerden insan konaklarına geçen hastalıkların önemli sıkıntılara yol açabileceği ikazında bulunarak, “Bu niçinle rastgele bir yakınma olmasa bile kene ısırığında hiç bir müdahalede bulunmadan, mümkün olan en kısa müddette doktora başvurulması gerekiyor” diyor.
Belirtileri neler?
Ne yapmalı?
Dr. Veysel Balcı, kene tespit edildiğinde yapılması gereken en değerli şeyin keneyi bedenden çıkartmak olduğunu belirterek, “Keneleri bir kene temizleme aracıyla yahut bir cımbız setiyle çıkartmak mümkün olabiliyor. Akabinde ısırık bölgesi su ve sabunla temizleniyor. Bu sürecin uzmanlar tarafınca yapılması büyük değer taşıyor, aksi biçimde kenenin bir kısmı cilt altında kalabiliyor” diyor.
ARI SOKMASI
Arı sokmalarının tedavi sistemi şiddetine bağlı olarak değişiyor. “Ağrıyı hafifçeletmek için tedavinin meskende yapılması birçok kişi için mümkünken, rastgele bir arı alerjisi var ise yahut birden çok arı sokulmasına maruz kalındığında, acil tedavi gerektiren önemli sonuçlar gelişebiliyor” ikazında bulunan Dr. Veysel Balcı, bu niçinle arı sokmasında sıhhat kuruluşuna başvurmanız ve muayeniçin geçmeniz gerektiğini söylüyor.
Belirtiler neler?
Arı sokmasında ortaya çıkan tepkiler bireyden bireye farklılık gösteriyor. Bazı şahıslarda arıların “venom” denilen zehrine karşı alerji gelişebiliyor. Çok sayıda arı birebir anda sokarsa, bu biçimde toksik tepki görülebiliyor.
Acil Tıp Uzmanı Dr. Veysel Balcı alerjik olmayan durumlarda, arı sokmasında yapılması gerekenleri şu biçimde anlatıyor:
Hem çıkardığı ses hem kan emme özelliği niçiniyle bir çok rahatsız edici olan sivrisineklerin az da olsa virüs taşıma ve hastalık bulaştırma riskleri mevcut. En yaygın yol açtığı hastalıklar içinde ise sarı humma ve sıtma yer alıyor.
Belirtileri neler?
Kaşıntı ve yavaşça bir kızarıklık gelişebiliyor. Lakin hassas cilde sahip olan şahıslarda bu kızarıklık daha koyu olabiliyor, birtakım bireylerde ısırılan yer şişebiliyor.
Sivrisinek ısırığına karşı alerjisi olan şahıslarda ateşle birlikte şiddetli mide bulantısı, baş ağrısı ve kusma oluşabiliyor.
Ne yapmalı?
Sivrisinek ısırığının yol açtığı kaşıntıyı ve kızarıklığı gidermek için konutta soğuk kompres uygulayabilirsiniz. “Kızaran bölge şişerse, şişen yer kaşınmamalı” diyen Dr. Veysel Balcı, cildi kaşımanın enfeksiyona niye olabileceğini söylüyor.
Nasıl tedbir almalı?
Ömür ve çalışma alanlarını sık sık havalandırın.
Lavanta ve karanfil çiçeği sivrisinekleri uzak tutmakta faydalı olabilir.
Yazın sivrisinekler fazlaca daha süratli üredikleri için mutfak pencerelerini ve balkon camlarını sineklik ile kapatabilirsiniz.
Hibya Haber Ajansı
BÖCEK SOKMALARI
Ekseriyetle ağrılı tesir yaratan tahtakurusu, pire ve kırkayak üzere böceklerin kimileri alerjik tepkiye ve bölgesel tahriş ile su toplayan kabarcıklara yol açabiliyor. Acil Tıp Uzmanı Dr. Veysel Balcı, böcek ısırığının etkisinin böceğin tipine ve kişinin hassaslığına bağlı olarak değişkenlik gösterdiğini belirterek, “Küçük yaşlarındaki çocuklar, alerjik bünyeye sahip olanlar, gebeler ve yaşlılar böcek sokmalarına karşı daha hassas oluyorlar. Bilhassa tropikal bölgelerde yaşayan böcek cinsleri önemli hastalıklar taşıyabiliyor” diyor. Isırılan bölgede apse ve irin üzere iltihap bulguları oluşmuş ve belirtiler 2 gün ortasında geçmemişse, bu tablo böcek sokmasının tehlikeli boyutta olduğu manasına geliyor ve vakit kaybetmeden hastaneye başvurulması gerekiyor” diyor.
Belirtileri neler?
- Isırılan bölgede kaşıntı, ağrı ve şişme
- Isırılan bölgede renk değişikliği, kızarıklık
- Ürtiker, ısırılan bölgede su ya da irin birikmesi
- Karın ağrısı, kusma, mide bulantısı, ishal
- Nefes almada zorlanma
- Göğüste sıkışma hissi
- Hırıltılı teneffüs
- Baş dönmesi ve yutma kuvvetliğü
- Bayılma ve şuur kaybı
- Böceğin ısırdığı bölgede 2.5 santimetre çapında şişlik
- Ağızda, boğazda ya da lisanda şişme
Alerjik bir tepki kelam konusu değilse, ilkyardım tedavisi böcek ısırmasına karşı ekseriyetle kâfi geliyor. Böcek ısırığına daha fazla maruz kalmamak için böcek ilacı ve jel kullanmayı ihmal etmeyin. Böcek ısırığının olduğu bölgeyi su ve sabunla yıkayın. Bu bölgeye yapacağınız buz uygulamasıyla ağrı ile kaşıntının azalmasını sağlayabilirsiniz.
KENE ISIRIKLARI
İlkbahar ve yaz aylarında daha yaygın görülen keneler bedene bulaştıklarında; koltuk altlarına, kulak gerilerine, bacakların ortasına, dizlerin gerilerine, kasıklara yahut saçlı bölgelere yerleşiyorlar. Kan emerek beslenen öbür haşere cinslerinin bilakis, konaklarını ısırdıktan daha sonra 10 güne kadar cilde bağlı kalıyorlar. Zehirsiz kene ısırıkları çoklukla zararsız oluyor ve semptoma yol açmayabiliyor. Kene kaynaklı hastalıklar sıklıkla kene ısırmasından daha sonraki birkaç gün ile birkaç hafta ortasında gelişiyor ve çeşitli semptomlara niye olabiliyorlar. Kenenin olağan kaideler altında taşıdığı hastalıkla kişiyi enfekte etmesi için tipik olarak 24 saat beslenmesi gerekiyor. Bu sebeple kene ne kadar çabuk tanımlanıp çıkartılabilirse tedaviden o kadar olumlu sonuç alınıyor. Acil Tıp Uzmanı Dr. Veysel Balcı kenelerden insan konaklarına geçen hastalıkların önemli sıkıntılara yol açabileceği ikazında bulunarak, “Bu niçinle rastgele bir yakınma olmasa bile kene ısırığında hiç bir müdahalede bulunmadan, mümkün olan en kısa müddette doktora başvurulması gerekiyor” diyor.
Belirtileri neler?
- Isırık alanında kırmızı bir nokta yahut döküntü
- Ateş
- Baş ağrısı
- Boyun sertliği
- Tüm bedende döküntü
- Halsizlik
- Kas yahut eklem ağrıları
- Mide bulantısı
- Şişmiş lenf düğümleri
- Titreme ve havale nöbetleri
- Kenelerin yaygın olduğu açık topraklarda, ormanlarda ya da besi hayvanlarının bulunduğu alanlarda yürürken uzun kollu gömlek ve pantolon tercih edin.
- Yolun merkezinden yürümek keneler ile teması azaltabiliyor.
- Açık toprakta dolaşırken evvelinde kene kovucu kullanmanız tesirli olacaktır.
- Duş almanız ve banyo yapmanız da ehemmiyet taşıyor.
Ne yapmalı?
Dr. Veysel Balcı, kene tespit edildiğinde yapılması gereken en değerli şeyin keneyi bedenden çıkartmak olduğunu belirterek, “Keneleri bir kene temizleme aracıyla yahut bir cımbız setiyle çıkartmak mümkün olabiliyor. Akabinde ısırık bölgesi su ve sabunla temizleniyor. Bu sürecin uzmanlar tarafınca yapılması büyük değer taşıyor, aksi biçimde kenenin bir kısmı cilt altında kalabiliyor” diyor.
ARI SOKMASI
Arı sokmalarının tedavi sistemi şiddetine bağlı olarak değişiyor. “Ağrıyı hafifçeletmek için tedavinin meskende yapılması birçok kişi için mümkünken, rastgele bir arı alerjisi var ise yahut birden çok arı sokulmasına maruz kalındığında, acil tedavi gerektiren önemli sonuçlar gelişebiliyor” ikazında bulunan Dr. Veysel Balcı, bu niçinle arı sokmasında sıhhat kuruluşuna başvurmanız ve muayeniçin geçmeniz gerektiğini söylüyor.
Belirtiler neler?
Arı sokmasında ortaya çıkan tepkiler bireyden bireye farklılık gösteriyor. Bazı şahıslarda arıların “venom” denilen zehrine karşı alerji gelişebiliyor. Çok sayıda arı birebir anda sokarsa, bu biçimde toksik tepki görülebiliyor.
- yavaşça tepkiler; ani gelişen yanma, ağrı, kızarıklık, şişme.
- Orta derecedeki tepkiler; birkaç gün artarak devam edebilen çok kızarıklık ve kademeli artan şişlikler.
- Şiddetli alerjik tepkiler; kaşıntı, kızarıklık, kurdeşen, ciltte soğukluk, nefes darlığı, boğazda ve lisanda şişme, mide bulantısı, kusma, nabız değişiklikleri, ishal, baş dönmesi, bayılma, şuur bulanıklığı ve şuur kaybı. Bu tepkilere maruz kalan bireylere acil tıbbi çaba yapılması yaşamsal değer taşıyor.
Acil Tıp Uzmanı Dr. Veysel Balcı alerjik olmayan durumlarda, arı sokmasında yapılması gerekenleri şu biçimde anlatıyor:
- birinci vakit içinderda arının iğnesini süratli bir biçimde çıkartın. Dikkat! İğnenin cildi sıkarak çıkartılması keseyi patlatıp, daha fazlaca zehrin bedene temas etmesine niye olabiliyor. O yüzden ihtimamlı ve süratli hareket etmelisiniz. Çabucak çıkartılması yardımıyla, iğniçin salınan zehrin önü kesileceği için gelişecek olan tepkilerin şiddetlenmesi önleniyor.
- Arının soktuğu yeri soğuk su ve sabunla yıkayın. Soğuk su rahatlatırken, sabun da kalan kiri ya da zehri bölgeden temizlemeye yardım ediyor. Şişlik ve kaşıntının olduğu yeri kaşımamaya dikkat edin.
- Hassas bölgeye buz kompresi yapmanız, zehrin beden tarafınca emilimini azaltmada ve şişliğin inmesinde fazlaca tesirli oluyor. Fakat dikkat! Buzu direkt cilde koymanız yanmaya yol açabiliyor. Bu yüzden bir havluya sarıp, ısırılan bölgede 20 dakika bekletmeniz tesirli olacaktır. Gerektiğinde kompresi tekrar yeniden uygulayabilirsiniz. Kızarıklıktaki büyüme epeyce artarsa doktor takviyesi almanızda yarar var.
- Sokulan bölge kolunuz ya da bacağınız ise yükseğe koymanız ağrı ve şişliğin azalmasında dayanak sağlar.
Hem çıkardığı ses hem kan emme özelliği niçiniyle bir çok rahatsız edici olan sivrisineklerin az da olsa virüs taşıma ve hastalık bulaştırma riskleri mevcut. En yaygın yol açtığı hastalıklar içinde ise sarı humma ve sıtma yer alıyor.
Belirtileri neler?
Kaşıntı ve yavaşça bir kızarıklık gelişebiliyor. Lakin hassas cilde sahip olan şahıslarda bu kızarıklık daha koyu olabiliyor, birtakım bireylerde ısırılan yer şişebiliyor.
Sivrisinek ısırığına karşı alerjisi olan şahıslarda ateşle birlikte şiddetli mide bulantısı, baş ağrısı ve kusma oluşabiliyor.
Ne yapmalı?
Sivrisinek ısırığının yol açtığı kaşıntıyı ve kızarıklığı gidermek için konutta soğuk kompres uygulayabilirsiniz. “Kızaran bölge şişerse, şişen yer kaşınmamalı” diyen Dr. Veysel Balcı, cildi kaşımanın enfeksiyona niye olabileceğini söylüyor.
Nasıl tedbir almalı?
Ömür ve çalışma alanlarını sık sık havalandırın.
Lavanta ve karanfil çiçeği sivrisinekleri uzak tutmakta faydalı olabilir.
Yazın sivrisinekler fazlaca daha süratli üredikleri için mutfak pencerelerini ve balkon camlarını sineklik ile kapatabilirsiniz.
Hibya Haber Ajansı