İnsanların %75-85’i hayatları boyunca bel ağrısından en az bir sefer yakınmaktadırlar.
Bel ağrılarında risk faktörleri ;
Yaş,
Obezite,
Sigara,
Sedanter hayat,
Travmalar,
Psikososyal faktörler,
Mesleksel faktörler:
Uzun müddet oturma
Uzun mühlet ayakta kalma
Ağır yük kaldırma vb.
Bel ağrılarının sık niçinleri
Bel ağrılarında risk faktörleri ;
Yaş,
Obezite,
Sigara,
Sedanter hayat,
Travmalar,
Psikososyal faktörler,
Mesleksel faktörler:
Uzun müddet oturma
Uzun mühlet ayakta kalma
Ağır yük kaldırma vb.
Bel ağrılarının sık niçinleri
- Mekanik bel ağrısı %97
- Lumbar strain-sprain ( bel omurlarının zorlanması, gerilmesi, burkulması) (%70)
- Disk ve faset dejenerasyonu ( bel omur eklemlerinin ve disklerinin çok kullanma, yanlış kullanma, yaşa bağlı yıpranması, yapılarının bozulması) (%10)
- Hernie disk ( bel fıtığı) (%4)
- Osteoporotik kompresyon kırığı ( kemik erimesine bağlı bel omurlarının çökmesi-kırılması) (%4)
- Spinal stenoz ( kanal darlığı; doğuştan olabilir, kireçlenmelere bağlı olabilir) (%3)
- Spondilolistezis ( bel kayması) (%2)
- Konjenital anomaliler ( doğuştan olan yapısal bozuluklar-problemler) (%1)
- Nonmekanik bel ağrısı ( iltihap, romatizmal, tümör vb.) %1
- Visseral hastalıklara bağlı bel ağrısı ( iç organlardaki hastalıklara bağlı bele vuran-yansıyan ağrılar) %2
Teşhis
- Anamnez ( hastanın öyküsü)
- Fizik muayene
- Görüntüleme ( grafi, MRI, BT)
- Laboratuvar
- EMG
Tedavi
- Amaçlar
- Hasarlanmış dokuların korunması,
- Enflamasyonun ve ağrının azaltılması,
- Fizikî işlevin ve mobilitenin ( omurga hareketliliğinin) artırılması,
- Kronikleşmenin ve atakların önlenmesi,
- İşe erken dönüşün sağlanması
- Ağrıya bağlı olarak gelişen anksiyete, gerginlik ve depresyon ile çaba edilmesi,
- Hasta bilgilendirilmesi ve eğitimi,
- Ömür usulünün modifiye edilmesi ( bel ağrısına niçiniyet vermemek üzere bir daha
düzenlenmesi)
Tedavide başarılı olabilmek için bel ağrısı ile ilgili aşağıdaki gerçekleri bilmekte fayda vardır.
Mekanik bel ağrılarının %80-90’ı yapılan tedavinin tipine bağlı olmaksızın 6 haftada güzelleşir
%25-50’sinde birinci yıl ortasında yeni bir atak oluşur
Hem tabip hem hasta için tedavi mühletince sağduyulu olma tedavinin kıymetli bir kesimidir
Tedavide alışkanlık yapan ilaçlar ve açıkça fayda beklenmeyen cerrahi teşebbüslerden kaçınmalıdır
Hastaları %5-10’u üç aydan uzun sürerek kronikleşmektedir. En değerli tedavi kuvvetlikleri bu kümedeki hastalarda oluşmaktadır
Hastaların yalnızca %1-5’inde cerrahi gereklidir
Fizikî kondisyonun uygunlaştırılması tedavinin kıymetli bir kesimidir
Tedavi programı hastanın durumundaki değişikliklere göre modifiye edilmelidir
İşten uzak kaldıkça işe dönme mümkünlüğü azaldığından mümkün olduğunca erken işe dönüş sağlanmalıdır
Tedavi halleri
- Konservatif
- İstirahat
- İşlevsel immobilizasyon (korse, breys, destekler…)
- Farmakolojik
- Antiinflamatuarlar, ağrı kesiciler, kas gevşeticiler, TSA…
- Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
- Bel okulu
- İdman tedavisi
- Fizik tedavi modaliteleri
- soğuk tedavisi
- sıcak tedavisi
- analjezik modaliteler (TENS, EF…)
- Traksiyon
- Spinal manipülasyon ve mobilizasyon
- Masaj,
- Hidroterapi, Balneoterapi
- Enjeksiyon tedavisi
- İşlevsel rehabilitasyon
- Cerrahi tedavi