Gündelik yaşantımız içerisinde farkında bile olmadan biroldukça yüzeye temas ediyoruz. AVM, süpermarket, ofis üzere kalabalık olan daha birfazlaca yerde insan sıhhatini tehdit eden, boyutları ‘küçük’ lakin tesiri ‘büyük’ tehlikeler gözden kaçabiliyor. O denli ki geçtiğimiz günlerde AVM’lerdeki yürüyen merdivenlerin trabzanlarıyla ilgili toplumsal medyada yayınlanan manzaralar büyük yankı uyandırdı. Görüntüde merdiven trabzanlarının ıslak mendille silindikten daha sonra mendilin neredeyse kapkara olduğu anları milyonlarca kişi izledi. Halk sıhhatiyle ilgili önemli kaygılar yaratan bu görüntü daha sonrasında bir açıklama da bilim insanlarından geldi. Olayın merkezinde bu kere süpermarketlerdeki otomatik ödeme kasaları vardı.
SÜRÜNTÜ ÖRNEKLERİ ŞOKE ETTİ
İngiltere’deki süpermarketlerin otomatik ödeme kasalarının ekranlarından sürüntü örnekleri alan bilim insanları adeta şoke oldu. Dezenfekte edildikten yalnızca birkaç gün daha sonra alınan numunelerde ishal ve kusmaya açan E. coli (koli basili) kolonilerine rastlandı. ondan sonrasında gün içerisinde en sık temas ettiğimiz yerleri ve eşyaları da inceleyen bilim insanları koli basili haricinde idrar yolu enfeksiyonuna yol açan diğer mikroplar da buldu. Yapılan araştırmaya nazaran yürüyen merdivenlerin tırabzanında mantar enfeksiyonuna, bilgisayar klavyelerinde de çeşitli enfeksiyonlara yol açan bağırsak bakterileri kol geziyor. Baş araştırmacı olan Dr. Adam Roberts, şu açıklamada bulundu:
“Aldığımız numuneler en yüksek bakteri yüküne sahipti zira üzerlerinde beş farklı hastalığa niye olan bakteri çeşidi saptadık. Buna insan dışkısında bulunan enterococcus bakterisi de dahildi. Ekseriyetle zararsız olarak görülen bu bakteri bağışıklık sistemi zayıflamış şahıslarda hastalığa yol açar. Bilgisayar klavyelerinde de E. coli (koli basili) ve klebsiella isimli bir bakteri olduğunu gördük. Her ikisi de dışkı ve bağırsaklarda bulunan bu bakteriler gerçek ve uygun biçimde ortadan kaldırılmazsa önemli hastalıklara yol açabilir.”
ELLERİN KURU OLMASINA DİKKAT!
Peki insan sıhhatini tehdit eden bu bakteriler nasıl ürüyor ve çeşitli enfeksiyonlara sebep olabilecek bu mikroplardan kendimizi nasıl koruyabiliriz? Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. İftihar Köksal, bakterilerin beşerler aracılığıyla cansız yüzeylere bulaştığını ve dokunma yoluyla diğerlerine geçtiğini söylemiş oldu. “Tuvaletten çıkınca el yıkma alışkanlığının olmaması ve her insanın yordamına uygun el yıkamaması bağırsak bakterilerinin her tarafa yayılmasında son derece tesirli oluyor” diyen Prof. Dr. Köksal, ellerin yıkadıktan daha sonra düzgünce kurulanması gerektiğini zira baktelerilerin üremesi için nemli alanların epey uygun bir ortam yarattığının altını çizdi. Prof. Dr. Köksal, besin kesiminde çalışanları da şu biçimde uyardı:
“Özellikle besin dalında çalışan bireyler plastik eldiven takıyorlar. Lakin bu son derece yanlış zira plastik eldivenlerin içerisinde 20 dakika daha sonra bakteriler üremeye başlıyor. Hatta besin bölümünde çalışan bir şahsa dikkat edin, o eldivenlerin birden fazla nemlidir. Bu sebeple baktelerilerin yuvası haline geliyor. Eldiven kullanmak epeyce yanlış.”
‘BİLGİSAYAR BAŞINDAYKEN ÇOK TEHLİKELİ’
Yüzeyler uygun dezenfekte edilirse bir şahıstan başkasına bakteri taşınmasının sıkıntı olduğunu lisana getiren Prof. Dr. İftihar Köksal, “Banyo ve mutfak paklığında kullanılan dezenfektanlar bakterileri gidermede son derece güçlüdir. En hoş dezenfektan da çamaşır suyudur” dedi.
Çok fazla mikrop barındıran klavyelerin başında yemek yemenin epeyce riskli olduğuna değinen Köksal, “Genellikle bireyler ellerini yıkamadan, yer yer bilgisayarlarına dokunarak yemek yiyor. Bilhassa pandemiden daha sonra meskenden çalışma alışkanlığı kazanıldığı için beşerler bütün hayatını bilgisayar başında geçiriyor. Yeme, içme hepsi bilgisayar başında yapılıyor fakat bu fazlaca tehlikeli. Zira hapşırırken, öksürürken bu partiküller hem bilgisayarın ekranına tıpkı vakitte klavyeye sıçrıyorlar. Bir insan kendi bakteri ve virüsüyle bile ilerleyen vakit içinderda enfekte olabilir” diye konuştu.
NASIL KORUNABİLİRİZ?
Her yüzeyde bulunan, çeşitli hastalıklara sebep olabilecek bakterilerden korunmak için alınacak tedbirleri ise Prof. Dr. İftihar Köksal şöyleki sıraladı:
– Bilgisayar başında yemek yenmemeli. Ofislerde ortak bilgisayar kullanılmamalı, kullanılacaksa da periyodik olarak temizlenmeli.
– Toplu taşımalarda, AVM’lerde ve kalabalık ortamlarda yüzeylere temas edildikten daha sonra eller bol su ve sabunla yıkanmalı.
– Kıymetli bir bakteri ve parazit bulaştırma kaynağı olan çiğ tüketilen zerzevat ve meyveler, bol akan suda uygunca yıkanmalı.
– Kamuya açık alanlar mesai bitimlerinde dezenfektanla temizlenmeli. Zira şahsi hijyen ve paklık kadar ortamın paklığı de hastalıklardan korunmak için son derece değerli.
SÜRÜNTÜ ÖRNEKLERİ ŞOKE ETTİ
İngiltere’deki süpermarketlerin otomatik ödeme kasalarının ekranlarından sürüntü örnekleri alan bilim insanları adeta şoke oldu. Dezenfekte edildikten yalnızca birkaç gün daha sonra alınan numunelerde ishal ve kusmaya açan E. coli (koli basili) kolonilerine rastlandı. ondan sonrasında gün içerisinde en sık temas ettiğimiz yerleri ve eşyaları da inceleyen bilim insanları koli basili haricinde idrar yolu enfeksiyonuna yol açan diğer mikroplar da buldu. Yapılan araştırmaya nazaran yürüyen merdivenlerin tırabzanında mantar enfeksiyonuna, bilgisayar klavyelerinde de çeşitli enfeksiyonlara yol açan bağırsak bakterileri kol geziyor. Baş araştırmacı olan Dr. Adam Roberts, şu açıklamada bulundu:
“Aldığımız numuneler en yüksek bakteri yüküne sahipti zira üzerlerinde beş farklı hastalığa niye olan bakteri çeşidi saptadık. Buna insan dışkısında bulunan enterococcus bakterisi de dahildi. Ekseriyetle zararsız olarak görülen bu bakteri bağışıklık sistemi zayıflamış şahıslarda hastalığa yol açar. Bilgisayar klavyelerinde de E. coli (koli basili) ve klebsiella isimli bir bakteri olduğunu gördük. Her ikisi de dışkı ve bağırsaklarda bulunan bu bakteriler gerçek ve uygun biçimde ortadan kaldırılmazsa önemli hastalıklara yol açabilir.”
ELLERİN KURU OLMASINA DİKKAT!
Peki insan sıhhatini tehdit eden bu bakteriler nasıl ürüyor ve çeşitli enfeksiyonlara sebep olabilecek bu mikroplardan kendimizi nasıl koruyabiliriz? Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. İftihar Köksal, bakterilerin beşerler aracılığıyla cansız yüzeylere bulaştığını ve dokunma yoluyla diğerlerine geçtiğini söylemiş oldu. “Tuvaletten çıkınca el yıkma alışkanlığının olmaması ve her insanın yordamına uygun el yıkamaması bağırsak bakterilerinin her tarafa yayılmasında son derece tesirli oluyor” diyen Prof. Dr. Köksal, ellerin yıkadıktan daha sonra düzgünce kurulanması gerektiğini zira baktelerilerin üremesi için nemli alanların epey uygun bir ortam yarattığının altını çizdi. Prof. Dr. Köksal, besin kesiminde çalışanları da şu biçimde uyardı:
“Özellikle besin dalında çalışan bireyler plastik eldiven takıyorlar. Lakin bu son derece yanlış zira plastik eldivenlerin içerisinde 20 dakika daha sonra bakteriler üremeye başlıyor. Hatta besin bölümünde çalışan bir şahsa dikkat edin, o eldivenlerin birden fazla nemlidir. Bu sebeple baktelerilerin yuvası haline geliyor. Eldiven kullanmak epeyce yanlış.”
‘BİLGİSAYAR BAŞINDAYKEN ÇOK TEHLİKELİ’
Yüzeyler uygun dezenfekte edilirse bir şahıstan başkasına bakteri taşınmasının sıkıntı olduğunu lisana getiren Prof. Dr. İftihar Köksal, “Banyo ve mutfak paklığında kullanılan dezenfektanlar bakterileri gidermede son derece güçlüdir. En hoş dezenfektan da çamaşır suyudur” dedi.
Çok fazla mikrop barındıran klavyelerin başında yemek yemenin epeyce riskli olduğuna değinen Köksal, “Genellikle bireyler ellerini yıkamadan, yer yer bilgisayarlarına dokunarak yemek yiyor. Bilhassa pandemiden daha sonra meskenden çalışma alışkanlığı kazanıldığı için beşerler bütün hayatını bilgisayar başında geçiriyor. Yeme, içme hepsi bilgisayar başında yapılıyor fakat bu fazlaca tehlikeli. Zira hapşırırken, öksürürken bu partiküller hem bilgisayarın ekranına tıpkı vakitte klavyeye sıçrıyorlar. Bir insan kendi bakteri ve virüsüyle bile ilerleyen vakit içinderda enfekte olabilir” diye konuştu.
NASIL KORUNABİLİRİZ?
Her yüzeyde bulunan, çeşitli hastalıklara sebep olabilecek bakterilerden korunmak için alınacak tedbirleri ise Prof. Dr. İftihar Köksal şöyleki sıraladı:
– Bilgisayar başında yemek yenmemeli. Ofislerde ortak bilgisayar kullanılmamalı, kullanılacaksa da periyodik olarak temizlenmeli.
– Toplu taşımalarda, AVM’lerde ve kalabalık ortamlarda yüzeylere temas edildikten daha sonra eller bol su ve sabunla yıkanmalı.
– Kıymetli bir bakteri ve parazit bulaştırma kaynağı olan çiğ tüketilen zerzevat ve meyveler, bol akan suda uygunca yıkanmalı.
– Kamuya açık alanlar mesai bitimlerinde dezenfektanla temizlenmeli. Zira şahsi hijyen ve paklık kadar ortamın paklığı de hastalıklardan korunmak için son derece değerli.